مجید حسینی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
عباس عطاپورفرد - کارشناس ارشد پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
سیدعزیز کرمی - کارشناس ارشد پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
محمد روغنی - عضو هیئت علمی تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

آب حیاتی ترین عنصر طبیعت است و همه چیز بر اساس آن آفریده شده است. به گواه تاریخ هرجا آب بیشتری بوده جمعیت بیشتری می زیسته و تمدن های کوچک و بزرگ در کنار آن ایجاد گردیده است. افزایش بی رویه جمعیت، برداشت غیر اصولی ازمنابع آبی، بهره برداری نامناسب خاک، نیاز بشر به غذا و … هر انسانی را به اندیشه بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک وا می دارد. در این تحقیق به منظور مقایسه تاثیر پوشش پلاستیکی در تولید رواناب و نگهداشت رطوبت خاک، اقدام به ایجاد سامانه های لوزی شکل در دامنه شیب دار گردید. وظیفه اصلی این سامانه ها جمع آوری و هدایت آب حاصل از بارش به انتهای سامانه و نفوذ آن به داخل خا ک می باشد. که تاثیر شایان توجهی در افزایش رطوبت خاک و کاهش فرسایش و رسوب دارد که پژوهش حاضر وضعیت نگهداشت رطوبت و کاهش تبخیز از سطح خاک را در قسمت انتهایی سامانه مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد. در این طرح 5 تیمار و 3 تکرار در بخش انتهایی سامانه در نظر گرفته شده است که هر کدام از آنها بامصالح و موارد قابل دسترس کشاورزان همچون پلاستیک گلخانه ای، شن و ماسه پوشانده شده و برای انتقال رطوبت به عمق خاک فیلتری به عمق 50 و قطر 15 سانتی متر تعلیه شده است. طی دو سال متوالی پایش اطلاعات محیطی و تغییرات رطوبتی خاک به وسیله دستگاه هایی همچون تشتک تبخیر، ترمومتر ، باران سنج بطور روزانه و رطوبت سنج (T.D.R) بصورت هفتگی انجام گرفت. اندازه گیری رواناب در سال اول در شرایط طبیعی سامانه و در سال دوم با ایجاد پوشش پلاستیکی بر سطح سامانه ها انجام گرفت و نتایج آن در بارش ها با مقدارمساوی، درجه حرارت مشابه و زمان مشابه با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که حجم رواناب از 7/8 درصد به 53 درصد افزایش یافته است. مقایسه آماری بین داد ه های مربوط به رطوبت خاک در اعماق 30 و 50 سانتی متری در دو حالت ایزوله و طبیعی به روش T-test نشان میدهد که مقدار رطوبت در حالات یاد شده در سطح اعتماد 90 درصد دارای اختلاف معنی دار می باشد. مقدار رطوبت در حالت ایزوله به مقدار قابل توجهی از حالت طبیعی بیشتر می باشد.

پوشش پلاستیکی ، تولید رواناب ، نگهداشت رطوبت خاک