محمد خزایی - استاد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سوسن سامانی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد گرافیک، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
عباس کاظمی - استادیار، هییت علمی پژوهشکده علوم انسانی وزارت علوم، تهران، ایران

امروزه ارتباط با محیط و فضای شهری و نظم و منطق ارتباطی در آن تحت تاثیر ارتباط تصویری است. بنابراین تلاش بشر بالاخص جامعه طراحان ایجاد کانال ارتباطی بصری به عنوان جایگزین ارتباط کلامی و زبانی است که سیستم علایم و نشانه ها از مهم ترین ابزارهای آن بشمار می رود و هرگونه بی توجهی به اصول طراحی و ارایه آن موجب ضعف و اغتشاش ذهنی و بصری می شود. از این رو فهم عمیق از خصوصیات و کارکرد عناصر اولیه سواد بصری برای تدوین زبانی که هیچ گونه مرزی نمی شناسد ضروری است. از این رو پژوش حاضر با هدف تعیین نقاط و ضعف علایم و نشانه ها و تاثیر سوادبصری بر میزان مصرف آن از دیدگاه مسافران ایستگاه مترو شهر تهران به عنوان مصرف کنندگان علایم در زندگی- روزمره، درباره جنبه های گوناگون کیفیات بصری و اطلاعاتی کلیه علایم و نشانه های مترو پرداخته است. جهت انجامپژوهش و دستیابی به یافته های تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی و استراتژی اتنوگرافی مشاهدهای و اتنوگرافی اطلاع دهنده استفاده و داده ها به روش تحلیل تماتیک کدگزاری و مقوله سازی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بالا بودن میزان عدم رضایت افراد و ارتباط آن با ضعف در اصول بصری، بیانگر عدم توجه لازم به مبانی سواد بصری و در نتیجه عدم رغبت مسافران در مصرف علایم و نشانه ها می باشد.

گرافیک محیطی، سواد بصری، علایم و نشانه ها، مترو