عبدالصالح رنگ آور - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
M.Nurberdiev - National Institute of Deserts, Flora and Fauna, Ashghabad , Turkmenistan
V.A.Rojkov - Director of International Soil Institute Dokuchaev, Moscow , Russia

تخریب اراضی و فرسایش خاک در عرصه های جنگلی، مرتعی و کشاورزی کشور مشهود است. یکی از منابع مهم تولید رسوب در حوزه های آبخیز کشور مراتع طبیعی می باشند. فرسایش دراز مدت خاک در مراتع کاهش تولیدات را به دنبال داشته، به طوری که گاها درمان ناپذیر است، لذا اصلاح و احیا، آنها امری ضروری وحیاتی است. بازسازی مراتع تخریب فرسایش یافته از دیدگاه و روش آگرواکولوژیکی موثرترین روش علمی و اقتصادی بهبود تولیداـ، کنترل فرسایش خاک، تجدید حیات طبیعی و پایداری تولیدات آنها است. با استفاده از این روش امکان افزایش تولیدات علوفه مراتع تا سطح اپتیمم و بر اساس پتانسیل های بالقوه تامین رطوبت کافی از طریق رواناب های سطحی و افزایش ذخیره و نگهداری آن در هر منطقه وجود داشته و پس از کنترل رواناب و استقرار پوشش گیاهی مناسب، فرسایش خاک نیز کنترل می گردد. این روش بر اساس پتانسیل تولید رواناب و ذخیره رطوبت در خاک و برقراری رابطه بین آب قابل استحصال و نیزا آبی گیاهان مودر استفاده به منظور اصلاح و احیاء مراتع فرسوده استوار است. در این تحقیق ضرایب رواناب و رطوبت ذخیره شده در خاک های با شرایط مختلف از نظر عمق، پوشش سطح خاک و توپوگرافی طی بارندگی های طبیعی پاییز – زمستان و بهار در پایگاه تحقیقاتی حفاظت خاک سنگانه، واقع در 100 کیلومتری شمال شرق مشهد، در طول سالهای 1375 تل 1380 اندازه گیری و تعیین گردید. ره آورد این تحقیق ارائه مدلی است که بر اساس آن می توان فاصله مناسب بین ردیف های گیاهان مورد نظر برای اجیاد مراتع مصنوعی بر اراضی فرسایشی یافته را با هدف تامین کمبود رطوبت برای تولید اپتیمم تعیین نمود.

آگرواکولوژی ، احیاء مراتع ، پلاتهای آزمایشی ، سنگانه خراسان ، ضریب ذخیره رطوبت درخاک ، ضریب رواناب سطحی