سیدفضل اله موسوی - استاد گروه حقوق عمومی و بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
سیدحسین موسوی فر - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه تهران

کشور آرژانتین در 4 مه 2006 پس از گذراندن مراحل مختلف قضایی و سیاسی برای حل وفصلاختلاف هایش با اروگویه پیرامون نقض تعهدات این کشور از معاهده بیین دو کشور موسوم بهاساسنامه رودخانه اروگویه 1975، دعوایی بر همین مبنا علیه اروگویه در دیوان بین المللیدادگستری اقامه کرد. نقض های ادعایی حاوی نقض تعهدات شکلی و ماهوی از اساسنامه بیندو کشور و برخی از اصول حقوق بین الملل محیط زیست به سبب مخاطرات احتمالی ناشی ازراه اندازی دو کارخانه خمیر کاغذ نزدیک رودخانه مرزی بود. پیس از اعلام صلاحیت دیوان وشروع رسیدگی ماهوی که همراه با مجادله های متعدد و ادعاها و دفاعیات و ارایه شواهد ودلایل گوناگون فنی و حقوقی بود، سرانجام، دیوان در 20 آوریل 2010 دومین رای ترافعیمحیط زیستی خود پس از قضیه سد موضوع اختلاف کشورهای مجارستان و اسلواکی در 1997- را صادر کرد. دیوان در رای صادره به مباحث مهمی مانند اصول حقوق بین الملل محیطزیست در قالب تایید یا عرفی دانستن برخی از آنها مانند اصل پیشگیری و منع استفاده زیان آوراز سرزمین و ارزیابی محیط زیستی به فراخور موضوع اشاره کرده است. در این رای دیوان،اروگویه را به نقض تعهدات شکلی مندرج در اساسنامه محکوم کرد و این کشور را در قبال نقضتعهدات ماهوی مسیول ندانست.

آرژانتین، اروگویه، اصول حقوق بین الملل محیط زیست، اصول عرفی، بار اثبات دعوا، تعهدات شکلی، تعهدات ماهوی