همایون مافی - دانشیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران
وحید بذار - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

بر اساس نظریه سلسله مراتب هنجاری، رابطه ای سلسله مراتبی میان قواعد حقوقی یک نظامحقوقی وجود دارد. حقوق بین الملل، برخلاف حقوق داخلی، در نگاه اولیه متشکل از مجموعه ایاز قواعد افقی است که هیچ یک از آنها بر دیگری برتری ندارد. در عین حال، در چند دهه اخیر مراجع بین المللی و اسناد بین المللی اصطلاحاتی همچون قواعد بنیادین ، قواعد آمره ، تعهدات عام الشمول ، اصول اساسی ، و اصول تخطی ناپذیر را به خصوص درباره قواعد حقوق بشر به کار برده اند. این مقاله سعی دارد به این پرسش اصلی پاسخ دهد که آیا با توجهبه تحولات اخیر در عرصه حقوق بین الملل می توان سلسله مراتبی میان قواعد حقوق بین الملل،هرچند به صورت نامریی، تصور کرد یا خیر

تعهدات، حقوق بشر، رویه قضایی بین المللی، سلسله مراتب هنجاری، قاعده آمره