امید ملاکریمی - دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان
محمود جلالی - دانشیار گروه حقوقی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
لیلا رییسی - دانشیار دانشکده علوم انسانی و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان

ارتباط میان برنامه جامع اقدام مشترک و قطعنامه الزام آور 2231 شورای امنیت نشان می دهد که برجام موافقت نامه نزاکتی بین المللی است. اگر برجام موافقت نامه نزاکتی بین المللی دانسته شود برای پاسخ به این پرسش که ارتباط این سند 167 صفحه ای با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد چیست تحلیل این قطعنامه را می طلبد. لحن قطعنامه یاد شده نه تنها تهدید آمیز نیست، بلکه نشانگر رابطه ای مطلوب فی مابین طرفین است. در این قطعنام، بر خلاف دیگر قطعنام، برخلاف دیگر قطعنامه های فصل هفتم در ابتدای متن قطعنامه اشاره به فصل هفت دیده نمی شود. رویه غالب شورای امنیت این گونه است که وقتی درنظر دارد ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد قطعنامه ای صادر کند در همان مقدمه سند اعلام می کند که تمامی این قطعنامه در چارچوب فصل هفتم منشور ملل متحد صادر شده است. به تازگی چندین آزمایش موشکی از سوی ایران شکل گرفته که دیدگاهی متفاوتی را در خصوص نحوه تفسیر پیوست دوم قطعنامه به وجود آورد یا به عبارت بهتر، رابطه بین قطعنامه با برجام را برجسته کرده است. در این نوشتار در خصوص رابطه بین قطعنامه 2231 شورای امنیت و برجام مداقه شده است و تاکید می شود با اینکه برجام به طور کامل ضمیمه قطعنامه شده است و به نظر می رسد تایید قطعنامه، تایید برجام است، اما برجام و قطعنامه دو سند مجزا هستند و تایید برجام الزاما به معنای تایید تطعنامه نیست. برجام و قطعنامه شورای امنیت دارای ماهیت مجزا و در عین حال مرتبط و تاثیر گذار در یکدیگرند. در نهایت اینکه به تجویز ماده 103 منشور ملل متحد در صورت وجود تعارض تعهدات بین موافقت نامه های بین المللی و تعهدات ناشی از منشور از جمله تعهدات ناشی از قطعنامه های شورای امنیت، تعهدات دسته دوم برتری دارند.

برجام، تحریم تسلیحاتی، قطعنامه 2231، شورای امنیت، موافقت نامه سیاسی یا نزاکتی