سیدمهدی خیراندیش - دانشیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
سمانه خریدار - دانشجوی ادبیات فارسی پیام نور

جاماسب نامه یکی ازمتن های گران بهای به جامانده از دوران پیش از اسلام است. این رسالهمختصردربرگیرنده پیشگویی های حکیم جاماسب وزیر وپیش گوی دربارگشتاسب، ازپادشاهانکیانی، است. موضوع جاماسب نامه آفرینش جهان و سرنوشت آن است که جاماسب با رصدستارگان پیشگویی کرده است ومطالبی نیز درباره پادشاهان ایرانی درآن دیده می شود. چنان کهمشهوراست متن اصلی جاماسب نامه تا همین اواخر در نزد پارسیان هند نگاهداری می شده است.متن اصلی رساله به زبان پهلوی بوده که دردوره اسلامی به فارسی برگردانده شده و تا پایان دورهقاجاریه چند ترجمه تقریبا یکسان ازآن وجوددارد. یک نسخه خطی هم دردست است کهازنظرحجم و محتوا تاحدودی ناهمسان است اما از آنها چندان هم فاصله ندارد. در این مقاله کوشششده است باتوجه به منابع موجود، جاماسب این شخصیت فراتاریخی ورساله ارزشمند -جاماسب نامه- که تاکنون از دید پژوهشگران تاریخ ایران پنهان مانده است، شناسانده شود واندیشه وی در کتاب مذکور تبیین گردد. همچنین سعی شده است با شیوه تحلیلی- توصیفی وبیان نمونه ها و شواهد مختلف، نسخه های موجود این رساله بررسی و با یکدیگرمقایسه شوند و ویژگی هایسبکی در سطح زبان و محتوا و همچنین شیوه املایی و نگارشی ودستوری آنها بیان گردد. با بررسی نسخه ناهمسان جاماسب نامه بادیگرنسخه های تقریبا یکسان می توان به این نتیجه رسید کهممکن است نسخه هایی از متن اصلی با کمی اختلاف وجود داشته باشند که درحالحاضرناشناخته اند ودسترسی به آنها میسرنیست و یا این که دست کم از متن اصلی دونوع گزارشمجزا موجود است که دراین مقاله ازآنها سخن گفته شده است.

جاماسب، جاماسب نامه، پیش گویی، نسخه های خطی، ویژگی های سبکی