هادی تحسینی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
محسن احمدپور - مرکز پژوهشی حوضه اقلیمی خزر، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
محمدحسین سینکاکریمی - گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

زمینه و هدف: فلزات سنگین به عنوان یکی از گروه های اصلی آلاینده های محیط های آبی موجب ایجاد مسمومیت و نگرانی در مصرف ماهی شده اند. از اینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت های سرب و کادمیوم در اندام های کبد و عضله، همچنین ارتباط آن با وزن و طول چنگالی ماهی قزل آلا رنگین کمان Oncorhynchus mykiss و ارزیابی خطر مصرف غذایی آن انجام شد.روش بررسی: 30 قطعه قزل آلا رنگین کمان از یک حوضچه پرورش ماهی، واقع در شهرستان سنندج برداشت شد. پس از آماده سازی نمونه ها به روش هضم اسیدی، غلظت های فلزات سرب و کادمیوم با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد.یافته ها: میانگین غلظت کادمیوم در اندام های کبد و عضله به ترتیب 0/62 و 0/16 µg/g وزن تر و سرب 26/31 و 23/65 µg/g وزن تر به دست آمد. میزان سرب اندازه گیری شده از بسیاری از غلظت های مجاز بین المللی بیشتر بود. ارتباط معنیداری بین غلظت کادمیوم و سرب با طول چنگالی و وزن کل در کبد و نیز کادمیوم با طول چنگالی و وزن کل در عضله به دست آمد . p> 0/01 میزان نسبت خطر هدف و نیز میزان جذب روزانه و هفتگی سرب و کادمیوم پایین تر از میزان مجاز بود. حد مجاز مصرف از نظر کادمیوم و سرب برای افراد بالغ به ترتیب 0/44 و 0/01 kg/day و برای کودکان 0/09 و 0/002 kg/day بهدست آمد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان کادمیوم و سرب در ماهی قزل آلا رنگین کمان پایین تر از حدی است که با میزان مصرف کنونی، خطرات بهداشتی را در بلند مدت متوجه مصرف کنندگان آن کند.

ماهی، کادمیوم، سرب، ارزیابی خطر