پرویز رستم زاده - استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
سیدهادی میرقادری - استادیار گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
سیدنوید دیانت خواه - کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

قیمت تمام شده طرح های عمرانی، در مقایسه با برآوردهای اولیه آنها، معمولا دارای انحراف میباشند. این پروژهها در زمان اجرا، به دلایل مختلفی، دچار افزایش هزینه میشوند و حتی ممکن است توجیه اقتصادی خود را از دست بدهند؛ لذا بررسی عوامل موثر بر این اختلاف قیمت، یکی از مهمترین مباحث در این حوزه میباشد. در این مقاله، به شناسایی و ارزیابی اهمیت عوامل موثر بر تفاوت مبلغ برآورد اولیه با قیمت تمام شده پنج ابرپروژه عمرانی شهرداری شیراز پرداخته شده است. این تحقیق، از نوع توصیفی- پیمایشی میباشد و برای گردآوری دادهها، از ابزار پرسشنامه و مصاحبه، بهره گرفته شده است. به منظور تعیین وزن، اولویت و دسته بندی عوامل، به ترتیب، روش بهترین- بدترین، تاپسیس خاکستری و ماتریس وزن- کیفیت به کار رفته اند. نتایج تحقیق نشان دادند که نه عامل مهم انحراف قیمت، در پنج ابرپروژه موثر هستند که در سه دسته کلی؛ شامل کیفیت و وزن بالا، کیفیت پایین و وزن بالا یا بالعکس، کیفیت و وزن پایین قرار میگیرند. براساس یافته های تحقیق، عامل وجود معارضین، تاثیرگذارترین عامل در انحراف قیمت ابرپروژه های عمرانی شهرداری شیراز میباشد.

پروژه های عمرانی، عوامل انحراف قیمت، تاپسیس خاکستری، روش BWM، شهرداری شیراز