مهسا نیکنام - کارشناس ارشد رشته پژوهش هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول (هنرآموز و مدرس دانشگاه)

آیین ها و جشن ها ، آداب و رسوم ملی ، منطقه ای و محلی از ظرفیت ها و توانایی های خاص و بالقوه هر کشور است . مازندران از فرهنگ و تمدن بسیار کهن و اصیل آریایی برخوردار است و به دلیل داشتن این تمدن باستانی و دیرینه مراسم های باستانی و به دلیل علاقه به دین و مذهب مراسم مذهبی بس با شکوهی در این دیار کهن برگزار می گردد ، پس از گرویدن مردم آن به اسلام ، برخی از مراسم باستانی بسته به فرهنگ مردمان مختلف مازندرانی با آداب اسلامی درآمیخته و بنا بر این شیوه اجرای آن در هر روستا با روستای دیگر متفاوت است . برخی از آیین ها و جشن های رایج در شهرهای مازندران مانند تاسوعا و عاشورای حسینی ، نوروز و ... در دیگر نقاط کشور نیز رایج است . بسیاری از مراسم مانند عیدما ، عروس گلی ، تیرماسیزه شو و ... تنها ویژه استان مازندران هستند . برخی از آیین ها نیز امروزه به شهر یا ناحیه ی خاصی تعلق دارند که می توان به آیین و مراسم برف چال (ورف چال) که هر ساله نیمه اردیبهشت در روستای آب اسک شهرستان آمل اجرا می شود اشاره کرد . با آغاز مراسم ورف چال همه مردان روستا موظف اند که پس از صرف صبحانه ، روستا را به قصد اسکه وش ترک کنند . در این روز زنان طی مراسمی به نام ( زن شاهی ) جشن می گیرند و با در دست گرفتن اداره همه امور ، حکومت روستا را در دست می گیرند . مردان روستا پس از رسیدن به محل ورف چال اقدام به جدا کردن قطعات برف از کوه می کنند و آخرین برف زمستانی را به داخل چاه می ریزند . درخصوص پیشینه مراسم این گونه می توان توضیح داد که مردم روستا در گذشته به منظور ذخیره آب از برف در محلی مناسب برای استفاده علوفه چینان و شرب دام ها به فکر پیدا کردن جایی برای ذخیره برف می افتند ، درویش عارفی به نام سید حسن ولی در همین روز گذارش به منطقه می افتد و به اهالی در به دست آوردن جای مناسب برای حفر چاه به شرط پذیرایی هر ساله او از اهالی روستا کمک می کند . و به همین دلیل هر ساله پس از پایان مراسم مردم سفره های خود را در کنار گودال پهن می کنند و خود را میهمان سید حسن ولی می دانند . این مقاله به معرفی آیین برف چال و مراسم آن پرداخته و می تواند در توسعه منطقه و جذب گردشگر نقش اساسی داشته باشد

آیین نمایشی، فرهنگ ، انسان شناسی ، ورف چال ، زن شاهی ، هنر مازندران