علی اکبر جعفرلو - کارشناس ارشد جغرافیا، دبیر آموزش و پرورش، دانشگاه پیام نور، بویین زهرا، ایران

این مطالعه با هدف بررسی و آسیب شناسی برنامه ی نظارت و راهنمایی تعلیماتی در مدارس ابتدایی مناطق روستایی با توجه به مطالعات و پژوهش های انجام گرفته دیگر محققان، و همچنین جایگاه این مقوله در سند تحول بنیادین مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است. این پژوهش با روش اسنادی کتابخانه به نگارش درآمده است. ابزار جمع آوری اطلاعات تحقیقات انجام گرفته می باشد تا به این وسیله با تمرکز بر نتایج آنها به دلایل موفقیت یا عدم موفقیت نظارت و راهنمایی در مقطع ابتدایی در سال های گذشته پرداخته شده است. نظرت و راهنمایی در سال های اخیر که شکل های مختلفی داشته است و از معلمان راهنمای تعلیماتی به مدیران مجتمع تغییر یافت. نتایج پژوهش های موجود درباره ی طرح های نظارتی ذکر شده نشان دهنده ی نقاط ضعف و عدم موفقیت در آنها را دارد. طرح راهبری آموزشی تربیتی که در سال تحصیلی جاری به صورت آزمایشی در همه ی مدارس چند پایه ی کشور به اجرا درآمد با توجه به عقیده ی بسیاری از صاحب نظران آموزش و پرورش در مجموع طرح جایگزین مناسبی در راستای حمایت از همکاران و دانش آموزان مدارس چند پایه روستایی بوده است. در سند تحول بنیادین با وجود اشاره مستقیم . غیرمستقیم به برخی از مولفه ها مانند هدف، روش، و ... به نظر می رسد مولفه های دیگر مانند فرایند نظارت، ویژگی های لازم ناظران، جو مدرسه، محیط آموزشی و ... مورد توجه قرار نگرفته است با استفاده از نتایج پژوهش حاضر در آسیب شناسی طرح نظارت و راهنمایی و جایگاه آن در سند تحول بنیادین به تدوین مولفه هایی برای بایدها و الزامات طرح راهبری پرداخته شده است تا در راستای نظارت و راهمایی صحیح در چارچوب اهداف موجود در اسناد بالادستی، تحقق عدالت آموزشی و ارتقای آموزش معلمان کلاس های چند پایه، به بیراهه نرفته و شاهد راهبری آموزشی از طرف تمامی دست اندرکاران نظام آموزشی در آموزش و پرورش مقطع ابتدایی کشور باشیم و در صورت صلاح دید کارشناسان عرصه ی تعلیم و تربیت با توجه به نتایج تحقیقات، در صورت ناکافی بودن مولفه های نظارت و راهنمایی در اسناد بالادستی، جایگاه آنها مورد توجه و بازبینی قرار گیرد.

نظارت و راهنمایی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، راهبری آموزشی تربیتی، آسیب شناسی