پریسا امینیان نسب - دانشجوی دکتری گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر عج رفسنجان
ابراهیم صداقتی - استادیارگروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر عج رفسنجان
حمیدرضا کریمی - استاد گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر عج رفسنجان

عوامل بیمارگرگیاهی از جمله قارچ فیتوفترا عامل بیماری گموز پسته، از جمله عوامل محدود کننده کشت و کار و تولید پسته در کشتور می باشند. در بین روش های مختلف مدیریت این بیماری استفاده از پایه های متحمل یکی از بهترین و اقتصادی ترین روش ها میباشد . پایه بادامی ریز زرند نسبت به سایر پایه های موجود تحمل بیشتری به گموز دارد. پایه پسته با نام بنه باغی به تازگی به عنوان یک پایه جدید پسته معرفی شده است. به منظور بررسی و مقایسه عکس العمل دو پایه پسته بادامی ریز زرند و بنه باغی در برابر عوامل بیماری زای گیاهی، دو جدایه از قارچ های بیمارگر Phytophthora drechsleri و Ph. Megasperma انتخاب و نهال های پنج ماهه این دو پایه با جدایه های بیمارگر مایه زنی شدند. پایه های آلوده پسته به منظور مشاهده علایم بیماری به مدت 5 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. درصد نهال های مرده، وزن تر و خشک ریشه و ساقه، ارتفاع گیاه، طول ریشه و درصد کلنیزه شدن ریشه توسط جدایه های بیمارگر اندازه گیری و تعیین شد. نتایج این آزمایش با استفاده از آزمایش فاکتوریل با در نظر گرفتن دو فاکتور پایه و جدایه هر کدام با دو سطح و پنج تکرار برای هر ترکیب، در قالب یک طرح کاملا تصادفی مورد واکاوی آماری قرار گرفت. مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن در سطج 0/05 انجام شد. از میتان شتاخ های اندازه گیری شده در اکثر شاخ ها از جمله درصد کلنیزاسیون ریشه، درصد مرگ و میر نهال، درصد کاهش وزن تر و خشک ریشه و درصد کاهش طول ریشه اختلاف معنی داری در سطح 0/05بین واکنش پایه های بنه باغی و بادامی ریز زرند در برابر دو جدایته فیتوفترا مشاهده نشد. از نظر فاکتور درصد کاهش وزن تر و خشک شاخساره نسبت به شاهد نیز اختلاف واکنش دو پایه نسبت به جدایه Ph. Megasperma معنی دار نبود، اما در مورد جدایه Ph. drechsleri در سطح 0 /05معنی دار و در بادامی ریز زرند به ترتیب بتا 37/7 و 31/6 کمتر از بنه باغی 42/ 8 و 50/2 بود . همچنین رقم بادامی ریز زرند نسبت به رقم بنه باغی کاهش ارتفتاع کمتری را نستبت به گیاهان شاهد در واکنش به هردو جدایه بیمارگر نشان داد و این اختالف در هر دو مورد معنی دار بود. به طور کلی نتایج نشان داد که پایه بادامی ریز زرند نسبت به بنه باغی در برخی از شاخ های بررسی شده تحمل بیشتری به گونه های بررسی شده گموز پسته نشان متی دهتد اما در بسیاری از موارد عکس العمل دو پایه مشابه است و اختلاف معنی داری مشاهده نمیشود.

بادامی ریز زرند، بنه باغی، فیتوفترا، پایه