معصومه صادقی - دانشجوی کارشناسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی لرستان
مهدی کارگر - دانشجوی دکترای بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران
سیدحامد میرحسینی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان

امروزهیکی از معضلات بهداشتی و زیست محیطی کشور مواد زاید بیمارستانی است که به علت دارا بودن عوامل خطرناک ، سمی و بیماریز ا از جمله زائدات پاتولوژیک ، عفونی ، دارویی ، شیمیایی ، رادیواکتیو و ظروف و وسایل درمانی از حساسیت خاصی برخوردار است . مدیریت پسماندهای بیمارستانی بدلیل دارا بودن پتانسیل عفونت زایی و وجود پسماندهای خطرناک بسیار حائز اهمیت است . عدم کنترل و بی توجهی نسبت به مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی علاوه بر تهدید جدی به سلامت جامعه و محیط زیست ، باعث اتلاف هزینه های زیاد نیز می شود . کلید رسیدن به مدیریت کارآمد ، شناخت خصوصیات کمی و کیفی مواد زائد بیمارستان ، جداسازی ، جمع آوری و در نهایت تصفیه و دفع مناسب با توجه به نوع مواد زائد تولیدی می باشد. این مطالعه به منظور توصیف و بررسی وضعیت مدیریت پسماندهای بیمارستانی و ارزیابی دقیق از نحوه مدیریت پسماندهای بیمارستانی در 5 بیمارستان شهر خرم آباد انجام گرفت . در این تحقیق از چک لیست وزارت بهداشت حاوی 39 سوا ل بعنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است . تکمیل چک لیست از طریق مراجعه حضوری به بیمارستانها و با تکنیک مشاهده و مصاحبه ای در طی دو ماه از آبان 1387 لغایت دی ماه 1387 بود . نتایج حاصل از این بررسی نشان داده است که میانگین سر انه کل پسماند تولیدی به ازای تخت فعال در بیمارستانهای دولتی برابر 2/26 کیلوگرم و در بیمارستان تامین اجتماعی برابر 3/4 کیلوگرم بود . میانگین سرانه پسماند عفونی به ازای تخت فعال به ترتیب برابر 0/8 و 1/23 کیلوگرم بود در بیمارستان تامین اجتماعی هم در پسماندعفونی و غیر عفونی بیشتر بود. درصد زباله های عفونی در کل بیمارستانها برابر 28/4 درصد بود که از استانداردهای ایران و جهان بالاتر است . روند مدیریت پسماندهای بیمارستانی در بیمارستانهای شهردر فرایندهای تفکیک با میانگین 82/4 درصد ، فرایند حمل و نقل در داخل بیمارستا ن با میانگین 80 درصد ، فرایند نگهداری موقت پسماندهای بیمارستانی درداخل بیمارستان با میانگین79/4 درصد و فرایند دفع نهایی پسماندهای بیمارستانی در خارج از بیمارستان با میانگین 20 درصد می باشد که سه مورد اول از حد متوسط وزارت بهداشت بالاتر بوده است . بحث و نتیجه گیری : نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که ضعف مدیریت پسماندهای بیمارستانی به دلیل عدم کاربرد تجهیزات مناسب ، ضعف استانداردها و کمبود نیروی انسانی موجب شده است که علیرغم رعایت فرایندهای مدیریت پسماندهای بیمارستانی به میزان بالاتر از حد استاندارد وزا رت بهداشت در بیمارستانهای شهر خرم آباد ، ولی درصد پسماندهای عفونی بیمارستانهای استان از مقیاسهای بین المللی و ملی بالاتر است که از نظر مدیریت پسماندها قبل قبول نمی باشد . در این مطالعه اشاره شده است که علیرغم وجود مواد قانونی در ایران در خصوص مدیریت پسماندهای بیمارستانی ، ولی کارکنان این موسسات اطلاعات کافی در خصوص مدیریت پسماندهای عفونی ندارند و بهمین دلیل خطر تماس کارکنان ، بیماران و کلیه آحاد مردم با این مواد بسیار زیاد است .

پسماند ، پسماندهای بیمارستانی، مدیریت ،پسماند عفونی