موسی عابدینی - دانشیار ژیومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی
ابوذر صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی
ریوف مصطفی زاده - دانشیار مرتع و آبخیزداری دانشگاه محقق اردبیلی

سیلاب یکی از مخاطرات محیطی است که همهساله باعث تلفات جانی و مالی و مخرب کردن سازه هایی ازجمله مناطق مسکونی، خطوط ارتباطی، زیرساختها میشود ازاین رو مطالعه این حادثه طبیعی لازم به نظر میرسد. پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی میتواند مناطق دارای پتانسیل سیل خیز را شناسایی کرده تا موقع سیل خیزی آسیب کمتری ببینند. مطالعه حوضه آبخیز صوفی چای نیز به خاطر وقوع سیل در فروردین ماه 1931 و 1931 ضروری به نظر رسید. در این راستا برای پهنه بندی پتانسیل خیزی حوضه آبخیز صوفی چای با استفاده از مدل ANP و نرم افزارArc GIS 10.5 اقدام شد. از نرمافزار ENVI 5.3 نیز برای استخراج کاربری اراضی حوضه موردمطالعه استفاده شد. در این پژوهش از معیارهای فیزیوگرافی: ارتفاع و شیب اقلیمی: بارش و تراکم زهکشی زمین ساخت: لیتولوژی و انسانی: کاربری اراضی و فاصله از رود استفاده شد که بعد از وزن دهی دوبه دو در مدل ANP وزن معیار بارش و تراکم زهکشی و شیب بیشتر از بقیه معیارها بودند. از نرمافزار Arc GIS نیز برای آمادهسازی لایه ها و کلاسبندی لایه ها استفاده شد. نتایج نشان داد که پتانسیل سیل خیزی در قسمتهای شمالی که دارای ارتفاع، شیب و بارش و تراکم زهکشی زیادی بودند ازنظر پتانسیل سیل خیزی در کلاس سیلخیزی بالا قرار گرفتند. ازنظر مساحت %91/31 حوضه در کلاس سیل خیزی بالا و کمترین مساحت مربوط به پتانسیل خیزی بسیار بالا %7/71 و در بین اینها سهم پتانسیل سیل خیزی خیلی کم %11/25، سیل خیزی کم %11/17 و پتانسیل سیلخیزی متوسط معادل %52/15 برآورد شد.

صوفی چای، سیل خیزی، پهنه بندی، GIS، .ANP