پریسا بازدار اردبیلی - هییت علمی، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
پیمان پژمانزاد - کارشناس پژوهشی، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی؛

انرژی یکی از اساسی ترین ملزومات توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشور می باشد و به عنوان یکی از اجزاء اصلی برنامه ریزی توسعه مطرح گردیده است. یکی از مصرف کننده های انرژی، بخش حمل و نقل دریایی می باشد. این مقاله به بررسی پدیده بیماری هلندی و اثر شوک های نفتی در بخش حمل و نقل دریایی کشور پرداخته و با استفاده از داده های سری زمانی و تکنیک همجمعی در اقتصادسنجی به خصوص مدل های پویای خود بازگشت با وقفه های توزیعی (ARDL) و نرم افزار Eviews10 طی دوره زمانی 1379 الی 1394 به بررسی تدثیر قیمت نفت بر ارزش افزوده بخش حمل و نقل دریایی پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که یک رابطه بلندمدت هم انباشتگی میان ارز افزوده بخش حمل و نقل دریایی و قیمت هر بشکه نفت خام وجود دارد و کشش متغیر قیمت هر بشکه نفت خام نسبت به ارزش افزوده بخش حمل و نقل دریایی در کوتاه مدت و بلندمدت مثبت و معنی دار بوده است و یک درصد افزایش در قیمت هر بشکه نفت خام باعث افزایش 0/29 درصد ارز افزوده بخش حملونقل دریایی در کوتاهمدت و 0/33 درصد در بلندم دت شده است. همچنین ضریب تصحیح خطا نشان می دهد که در هر دوره 24 درصد از عدم تعادل در ارزش افزوده بخش حمل و نقل دریایی تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک شده است. همچنین توابع واکنش نشان می دهد که هرگاه شوکی به قیمت نفت وارد شود، اثر آن بر ارزش افزوده بخش حمل و نقل دریایی ابتدا افزایشی و پس از دوره دوم به بعد، سبب کاهش ارزش افزوده حمل و نقل دریایی می شود و این تاثیر تکانه قیمت نفت در طول زمان از بین می رود. بنابراین با توجه به نتایج تحقیق نشانه های بیماری هلندی در بخش حمل و نقل دریایی کشور وجود دارد.

قیمت نفت، ارز افزوده، حمل و نقل دریایی، بیماری هلندی، مدل ARDL