معصومه قنبری جکتاجی - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، تنکابن، ایران
سهیلا رحمانی - دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران
بیژن پیرنیا - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
زهرا طالقانی - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب بیماران مبتلا به ام اس انجام گرفت. روش: در یک مطالعه کارآزمایی بالینی 45 نفر از بیماران مبتلا به ام اس با تشخیص اضطراب شدید توسط روانشناس انتخاب و بصورت تصادفی در سه گروه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، گروه درمان فراشناختی و گروه کنترل اختصاص داده شدند. داده ها در مرحله قبل و بعد مداخله از طریق پرسشنامه اضطراب پنهان و آشکار اشپیلبرگز جمع آوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره و به کمک نرم افزار SPSS-21 صورت گرفت. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین نمرات سه گروه در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. (P> 0/05). همچنین نتایج آزمون تعقیبی LSD حاکی از آن بود که میانگین نمرات گروه درمان فراشناختی در علایم اضطراب از دو گروه دیگر پایین تر بود و میانگین گروه مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی نیز نسبت به گروه کنترل در این متغیر پایین تر بود (P> 0/05). نتیجه گیری: درمان فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی هر دو در کاهش علایم اضطراب موثر هستند با این وجود به نظر می رسد درمان فراشناختی در کاهش علایم اضطراب موثر تر از روش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی است.

اضطراب، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، فراشناخت درمانی، مولتیپل اسکلروزیس