علی فکوری زاده - دانشجوی کارشناسی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی، واحد آموزش عالی دانشور نیشابور

یکی از پرکاربردترین رسانه های آموزشی کتاب درسی است. کتاب درسی بخش هایی چون متن، تصاویر و پرسش ها را دارا می باشد که در راستای اهداف کتاب و پایه تحصیلی طراحی و سازماندهی شده است. صاحبنظران یادگیری معتقدند دانش آموزان باید با مسایل و فعالیت هایی روبه رو شوند تا آنها را با هدف درس درگیر کرده و خود به کشف راه حل برای مسایل و کشف روابط میان پدیده ها دست یابند. در این پژوهش، هدف، تحلیل محتوای کتاب علوم پایه دوم ابتدایی چاپ 1396 با تکنیک ویلیام رومی از حیث فعال یا غیرفعال بودن متن، تصاویر و پرسش هاست. روش مطالعه تحلیل محتوا و واحد تحلیل متن، تصاویر و پرسش هاست. جامعه آماری پژوهش، کتاب علوم تجربی پایه دوم ابتدایی سال 1396 می باشد و نمونه برابر ده صفحه از کتاب می باشد. روش پژوهش بدین صورت است که در ابتدا تمامی دروس را انتخاب کرده و در مرحله بعد از هر درس یک صفحه به صورت تصادفی انتخاب شد و متن، تصاویر و پرسش ها را تحلیل نمودیم و برای این مقوله ها ضریب یادگیری مشخص نمودیم. سرانجام جدول تحلیل تهیه و کلیه دروس در آن ثبت شد و ضریب کلی درگیری متن، تصاویر و پرسش ها را از روی جدول مشخص و نهایتا تحلیل محتوا انجام داده ایم و در پایان به این نتیجه رسیدیم که ضریب درگیری متن 0/88، ضریب درگیری تصاویر 0/45 و ضریب درگیری پرسش ها 1 می باشد؛ یعنی محتوای کتاب براساس روش ویلیام رومی فعال و پویا است.

تحلیل محتوا، علوم تجربی، ویلیام رومی، فعال و غیرفعال، ضریب درگیری