علی اصغر نجف پور - استادیار و عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دا
معصومه ملک جعفریان - کارشناس ارشد میکروبیولوژی و مربی گروه علوم آزمایشگاهی، دانشکده علوم
سیدمحمدرضا طیبان - دانشجوی کارشناسی رشته بهداشت محیط، دانشکده بهداشت ساری، دانشگاه علو
نصرت الله ناصری - دانشجوی کارشناسی رشته بهداشت محیط، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزش

عفونت های بیمارستانی، عفونت هایی هستند که در موقع مراجعه بیمار برای پذیرش بیمارستانی ویا در اشخاص و پرسنل شاغل در آنها نبوده ولی در مدت اقامت ویا فعالیت در بیمارستان در ایشان ایجاد گردیده است. محیط بیمارستان می تواند به عوامل بیماری زا آلوده باشد . دو منبع احتمالی عفونت در بیمارستان، بیماران آلوده و دست پرسنل بیمارستان می باشد و از جمله اقدامات اصولی جهت کنترل این عفونت ها، شستشوی دست ها با استفاده از صابون های مایع و رعایت اصول بهداشتی می باشد . در چنین شرایطی اگر خود عامل پیشگیرنده حاوی عوامل بیماری زا باشد این مسئله می تواند باعث توسعه عفونت های بیمارستانی گردد . در این مطالعه به بررسی الودگی صابون مایع مصرفی در هفت بیمارستان شهر مشهد در سال 1386 پرداخته شده است. مواد و روش ها : این مطالعه یک مطالعه مقطعی می باشد . هفت بیمارستان از بیمارستان های شهر مشهد با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای، انتخاب گردیدند . در این مطالعه 63 نمونه اخذ گردی د . نمونه ها از داخل جا صابونی نصب شده بر روی دیوار، تر شحات اطراف مجرای خروجی جا صابونی و ظرف اصلی صابون مایع برداشت گردیده است . نمونه ها به صورت استریل در لوله های استریل گرفته می شد و به مدت 2 ساعت در شرایط 37 درجه سانتیگراد در داخل انکوباتور، انکوبه می شدند. سپس نمونه ها روی محیط های کشت جامد EMB وBlood Agar آگار، کشت داده می شد و مجددا به به مدت 24 ساعت انکوبه می گردید . در نهایت خصوصیات بیوشیمیایی هر کدام از کلنی های رشد کرده با استفاده از تست های بیوشیمیایی، مورد ارزیابی قرار می گرفت و برای تشخیص نوع و جنس میکروارگانسیم ها نمونه ها بر روی کلنی کانت مورد بررسی قرار می گرفتند . تحلیل آماری با استفاده از نرم افزارSPSS ویرایش 15 و با استفاده از جدول توزیع فراوانی و آزمون های توصیفی وآزمون کای اسکوار انجام شد. بر اساسیافته های این مطالعه ، 26 % نمونه های اخذ شده از نظر میک روبی منفی و 74 % آن ها مثبت بودند . بیشترین آلودگی میکروبی به ترتیب مربوط به سیترو باکتر فروندی 18/2% و کلبسیلا پنومونیه 16/9% بود. بود. کمترین آلودگی در نمونه های مورد بررسی مربوط به اشرشیا کلی 1/3% بود. بیشترین موراد منفی در بیمارست ا ن امید و کمترین آن د ر بیمارستان ام دادی مشاهده شد ، بدین صورت که تمام نمونه از بیمارستان امید منفی بودند در صورتیکه تمام موارد بیمارستان امدادی مثبت بودند و در این بیمارستان هیچ گونه موارد منفی یافت نشد. بیشترین نسبت میکروبی در سواب به غیر سواب مربوط به استافیلوکک و کمترین آن م ربوط به سیتروباکتر دیورسیس و باسیلوس بود . بیشترین موارد منفی از انبار و سرویس های بهداشتی گزارش شد در صورتیکه از بخش های سوختگی، اتاق عمل، ارتوپدی و سی سییو هیچ گونه موارد منفی گزارش نشد . مثبت بودن نمونه از نظر میکروبی بطور معنی داری در بخشهای مختلف متفاو ت بود .p=0.002 همچنین بر اساسیافته های مطالعه حاضر تفاوت معنی داری بین بیمارستانهای مختلف از نظر آماری بود (p<0.001 ) میزان آلودگی میکروبی صاوبن ها مایع در بیمارستان ها شهر مشهد بسیار بالاست ( 74 %). نکته جالب توجه در مورد بیمارستان قائم (عج) که آلودگی بسیار کمی، بر خلاف انتظاری که وجود داشت نشان داد، به دنبال علت، در نهایت متوجه شدیم که این بیمارستان از مایع جدیدی برای سرویس های بهداشتی خود استفاده می کند که حاوی مواد آنتی باکتریال است و آلودگی را به شدت کاهش داده است . نکته دیگر آموز ش صحیح است مثلا در مواردی به ظروف صابونی برخورد می کردیم که که درب آن مناسب نبودیا دربی وجود نداشت ویا در برخی از موارد بعد از اتمام مایع درون جا صابونی افراد اقدام به برداشتن درب آن و داخل کردن دست خود به داخل محفظه می کردند تا مقدار کمی از مایع که در انتهای ظرف بود استفاده کنند که همین مطلب شاید دلیلی برای آلودگی نمونه های داخلی می شد .

عفونت بیمارستانی، آلودگی میکروبی، صابون مایع