تحلیل سیاست های نیولیبرالیسمی سه دهه اخیر ایران از منظر فوکو

دولت نیولیبرال تحت لوای تنظیم زدایی از بازارهای اقتصادی، دست به نوعی از تنظیم می زند تا با سیاست های ایجابی به ترویج ازرش های بازارهای آزاد بپردازد. در فرایند ایجاد بازارهای آزاد دولت نه تنها تضعیف نمی شود، بلکه بازار در دست نیولیبرالیسم تبدیل به یک فناوری نوین می شود که از طریق آن حوزه عمومی به صورت موثر تر منترل می شود و کارایی افزایش می یابد. این، نوعی تغییر شیوه حکومت داری است..نیولیبرالیسم با تغییر از حاکمیت به کنترل از شیوه های نوین برای حکومت بهره می گیرد. در واقع ظهور نیولیبرالیسم نشان گر چرخش دولت مجری، که نسبت به رفاه انسان ها و همچنین اقتصاد آنها مسیول است، به دولتی است که به شرکت های جهانی قدرت می بخشد و ابزارها و دانشی را کار می برد که از طریق آنها افراد را به عنوان سرمایه گذاران اقتصادی مولد در زندگی شان، بازسازی می کند. با توجه به نظریه فوکو باید نیولیبرالیسم را نه در نهادهای سیاسی بلکه در نهادهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تمام شیون جامعه بررسی نمود. نهادهایی که در عین حال که سیاسی نیستند از هر نهاد وحزب سیاسی، سیاسی تر عمل می کنند. پس باید به جای توجه به دولت به حاکمیت (ورای تیوری سیاسی توجه شود) در نتیجه تحلیل روابط قدرت فراتر از نهادهای سیاسی می رود و نیولیبرالیسم دیگر یک نهاد سیاسی یا شکلی از حکومت داری نیست بلکه ایدیولوژی است که در تمام شیون جامعه عمل می کند. نیولیبرالیسم در اینجا نه نیروی پلیسی و انتظامی به عنوان نهاد کنترل انحرافات اجتماعی، بلکه هژمونی فرهنگی و توانمندی فرهنگی گروه مسلطی است که در حکم رویه کتی دارند که آستر آن طبقه است. نیولیبرالیسم به عنوان ایدیولوژی طبقه حاکم اشکال جدیدی از رفتار و قواعد معنایی خلق کرده و هم چنین از رفتارهای مخالف طبقه حاکم با دادن برچسب های منفی جلوگیری می نماید.این پژوهش با روش اسنادی و مطالعات کتابخانه ای انجام شده که در آن محقق با توجه به وضعیت جامعه ایران اقدام به بررسی سیاست های نیولیبرالیسمی در آن و نحوه مقاومت جامعه در برابر آن می پردازد.

Keywords:

نیولیبرالیسم , فوکو , قدرت , مقاومت , ایران