مژده خنجری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه روان شناسی بکاربسته، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران،
حمیدرضا پوراعتماد - گروه روان شناسی بالینی و سلامت، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
ستاره مختاری - گروه روان شناسی شناختی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

اختلالات اتیسم یک اختلال عصب– تحولی است که با الگویی از نقایص اجتماعی-ارتباطی و رفتارها و علایق تکراری بروز می یابد. تحقیقات زیادی نشان داده اند که افراد مبتلا به اتیسم درعملکردهای شناختی تفاوت های قابل توجهی با افراد دارای تحول عادی دارند. یکی از این تفاوتها در سازماندهی ادراکی است. به این معنا که درافراد دارای اتیسم، برخلاف افراد دارای تحول عادی، سوگیری ادراک به سوی بخش های جزیی اطلاعات است و در نتیجه این افراد در یکپارچه کردن اطلاعات و درک معنای کلی مفاهیم دچار مشکل می شوند. این وضعیت اصطلاحا ضعف انسجام مرکزی نامیده می شود. هدف این پژوهش، بررسی اثر مداخله ای شناختی بوده است که در آن استراتژی ادراکی کل گرا فعال می شود. شرکت کننده گان، کودکان مبتلا به اتیسم و همتایان با تحول عادی بین 4 تا 6 سال بودند که با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابتدا با استفاده از یک تکلیف جور کردن اشکال هندسی الگوهای سوگیری ادراکی شرکت کنندگان سنجیده شد. پس از دو هفته، تمرین فعال سازی استراتژی ادراکی کل گرا اجرا شد و بلافاصله بعد از آن برای سنجش مجدد الگوهای سوگیری ادراکی، تکلیف جور کردن مجددا بر روی شرکت کنندگان اجرا شد. یافته های پژوهش نشان داد که کودکان اتیستیک در مقایسه با کودکان با تحول عادی، گرایش بیشتری به جور کردن اشکال هندسی بر اساس جزییات نشان دارند که پس از مداخله شناختی فعال سازی، مشابه کودکان با تحول عادی به سمت کلیات اشکال تغییر پیدا می ند. این پژوهش نویدبخش توسعه شیوه های جدیدی از توانبخشی برای افراد مبتلا به اتیسم است.

اتیسم، ضعف انسجام مرکزی، سوگیری ادراکی، فعال سازی