پریسا مرادی کلارده - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه روان شناسی بالینی و سلامت، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، تهران، ایران
وحید صادقی فیروزآبادی - گروه روان شناسی بکاربسته، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمود حیدری - گروه روان شناسی بکاربسته، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محسن دهقانی - گروه روان شناسی بالینی و سلامت، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

درد مزمن یکی از شایع ترین علل مراجعه به پزشک در سنین بزرگسالی بوده که می تواند محدوده وسیعی از عواملی که با وظایف فرزند پروری همبسته هستند را تحت تاثیر قرار دهد. متغیرهای روان شناختی متعددی بر نحوه اثرگذاری درد بر توانایی های فرزند پروری و نحوه پاسخ دهی بیمار به درد موثر است؛ ازجمله عقاید افراد راجع به میزان کنترل یا عدم کنترل آن ها بر حوادث و رویدادهای زندگی. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر درد مزمن و منبع کنترل بر مهارت های فرزند پروری در مادران بود. جامعه آماری پژوهش تمامی بیماران مراجعه کننده به کلینیک درد بیمارستان امام حسین (ع) بودند که ازمیان آن ها تعداد 107 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس (تنها مادران مبتلا به درد مزمن اسکلتی-عضلانی) انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه منبع کنترل لونسون، پرسشنامه فرزندپروری آلاباما و فرم اطاعات جمعیت شناختی بود و به منظور تحلیل داده ها نیز از آزمون آماری تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مادران مبتلا به درد مزمن در مقایسه با مادران فاقد درد مزمن در ابعاد مشارکت، فرزندپروری مثبت و تنبیه جسمانی با هم تفاوت داشته اما در زمینه انضباط متناقض و فقر نظارت با هم تفاوت معناداری ندارند. مادران واجد منبع کنترل درونی بالا نیز در مقایسه با مادران با منبع کنترل درونی پایین در ابعاد مشارکت، فرزندپروری مثبت و فقر نظارت متفاوت بوده اما در زمینه انضباط متناقض و تنبیه جسمانی با هم تفاوت معناداری ندارند. همچنین درد مزمن و منبع کنترل بر بعد تنبیه جسمانی مهارت های فرزند پروری اثر تعاملی دارند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که احساس کنترل و نگرش نسبت میزان کنترل بر رویدادهای زندگی می تواند در نحوه تعامل یک والد مبتلا به درد مزمن با فرزندش تاثیرگذار باشد. بدین منظور لازم است در انجام مداخلات درمانی مورد توجه قرار گیرد.

درد مزمن، منبع کنترل، مهارت های فرزند پروری