پرویز خسروشاهی - مشاور ریاست کل بیمه مرکزی ج.ا.ا

کارایی بازارها از جمله بازار بیمه جاودانه، همیشگی و مطلق نیست. بازار همواره خوب عمل نمی کند و به اصطلاح اقتصادانان در بسیاری از مواقع، در تخصیص بهینه منابع شکست می خورد. فلسفه نظارت بر کسب و کاری که بر بستر بازار شکل گرفته و با قواعد آن عمل می کند، شناسایی نارسایی های مکانیزم بازار یا همان موارد شکست بازار و تنظیم بازار به منظور برطرف نمودن مشکلات، منتج از این شکست است. با توجه به اینکه صنعت بیمه کشور نیز بربستر بازار عمل می کند. بنابراین نظارت در این صنعت نیز معطوف به مواجهه با موارد شکست بازار در این عرصه اس. شکست بازار در صنعت بیمه منجر به مشکلاتی چون قیمت گذاری نادرست، تخلف و تقلب، انتخاب ناصحیح ریسک ها، عدم توانگری شرکت های بیمه، انحصار و پیامدهای خارجی مثبت و منفی می شود. نظارت نیازمند کارآمدی در عین دست و پاگیر نبودن و متوقف نشدن برای توسعه صنعت و عدم انتقال ناکارآمدی خاص بخش دولتی به بخش غیر دولتی است. اما به نظر می رسد نظارتی که هم اینک در بازار بیمه کشور جاری و ساری است به صورت رضایت بخشی واجد چنین ویژگی هایی نیست. روح حاکم بر نظارت موجود در بازار بیمه کشور حمایت از تداوم فعالیت شرکت های بیمه و جلوگیری از ورشکستگی آنهاست. به منظور رفع این نقیصه، یکی از استراتزی های برنامه تحول در صنع بیمه کشور، ایجاد نظام نظارت هوشمند، نهادینه و خود تنظیم انتخاب شده است. نظارت هوشمند، نهادینه و خود تنظیم اشاره به بهره گیری جامع و کامل از دانش به ویژه فناوری اطلاعات در امر نظارت، ایجاد نهادهای لازم و کارآمد برای نظارت و دوری از نظارت های سلیقه ای و متکی بر نظر افراد و بهره گیری از روش هایی دارد که امر نظارت را برای بازار بیمه درونی کرده و بخشی از نارسایی های آن را به صورت خود تنظیم بر طرف می کند. بسترهای لازم برای استقرار این چنین نظامی، تشکیل اطاق های فکر به منظور تشریح و تبیین نظریه نظارت مربوط به بازارهای رقابتی به دست اندرکاران نهاد ناظر و شرکت های بیمه، پرورش کارشناسان مجرب، طراحی و نصب سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری فناوری اطلاعات، طراحی و تدوین و آموزش اصول نظارت و استانداردها و معیارهای مربوطه، مهیا نمودن زمینه های قانونی و تدوین مقررات و همچنین تربیت نیروی انسانی به منظور تاسیس و راه اندازی نهادهای صنفی و حرفه ای و تخصصی، ارزیابی و تجزیه و تحلیل میزان آگاهی ها و ا اطلاعات جامعه مصرف کنندگان صنعت بیمه از این صنعت و طراحی دوره های اموزشی مستمر برای برطرف کردن نقصان های اطلاعاتی موجود در این زمینه و داشتن طرحی روشن و متفکرانه برای دوران گذار از نظام نظارتی موجود به نظام نظارتی مطلوب (هوشمند، نهادینه و خود تنظیم)و.. است.

نظارت، تنظیم، کارایی بازار، شکست بازار، رقابت، نظارت هوشمند، نظارت نهادینه، نظارت خود تنظیم