بررسی عملکرد مدیریت شهری در گسترش کاربری فضای سبز شهری با رویکرد عدالت فضایی (مورد مطالعه: شهرداری تهران)

رشد سریع شهرها را می توان از بزرگترین تهدیدکننده های محیط زیست برشمرد، که تاثیرات آن به ساکنان شهرها یعنی انسان ها منتقل خواهد شد و تاثیری بس فرساینده بر روح و جسم انسان شهری باقی خواهد گذاشت. مطالعات نشان داده است که افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی موجب تبدیل فضاهای سبز شهری به سطوح بتنی خشن و نفوذ ناپذیر می شود و این روند به ویژه در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم نمود جدی تری دارد. رشد صنعت و افزایش جمعیت در شهرها، به ساخت و سازهای سوداگرانی منجر شده است که به موضوعات بهداشتی، تامین نور کافی و هوای سالم و فضاهای گذران اوقات فراغت توجه کافی نمی کنند. از سوی دیگر، ضرورت ایجاد کاربریهای جدید شهری، برای پاسخ گویی به نیازهای روزافزون شهرنشینان به تدریج باعث کاهش سهم فضای سبز و باغ های شهری شده، که پیامد آن محدود شدن دسترسی انسان شهرنشین به طبیعت است. اما بنا به دلایلی، از اوایل قرن بیستم به بعد انسان شهرنشین توجهی دوباره به طبیعت و فضای سبز نشان داد، که نمود عینی آن ایجاد باغ های کاربردی به جای باغ های تفریحی است که به نیازهای جدید شهروندان پاسخ می دهد بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عملکرد مدیریت شهری در گسترش کاربری فضای سبز شهری با رویکرد عدالت فضایی در شهرداری تهران و با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتیجه پژوهش نشان داد فضای سبز شهری خصوصا پارکهای شهری دارای نقش اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی هستند، با مزایایی چون درمان بیماریهای روحی، محیطی مطلوب برای پرورش کودکان، ایجاد یکپارچگی اجتماعی، حفظ آسایش و ...، که در عین حالشاخصی برای ارتقای کیفیت فضای زندگی و توسعه جامعه محسوب می شوند. همچنین تمامی افراد در همه حال و در تمامی گروه های سنی به نقش طبیعت و استفاده از مزایای آن برای بهبود زندگی آپارتمان نشینی که فاقد امکانات تفریحی می باشند، به سوی طبیعت و پار ک ها روی می آورند تا مشکلات خود را حتی به طور گذرا حل کنند. با توجه به یافته های مذکور مشخص شد که بیشتر افراد برای پر کردن اوقات فراغت خود خارج شدن از محل سکونت و رفتن به سوی پارکها و لذت بردن از زندگی جمعی و بودن در کنار مردم را ترجیح می دهند. آنها حضور در پارک را عاملی برای کاهش افسردگی، افزایش کارایی شغلی و تحصیلی و فرار از روزمره گی عنوان می کنند. با مرور نتایج حاصل از مطالعه رابطه کیفیت زندگی و فضای سبز در شهر تهران و با توجه به اینکه پارکها محلی برای رفع بخشی از نیازهای روانی- اجتماعی شهروندان هستند، توسعه و گسترش دادن پارک ها و فضاهای سبز شهری درجهت ارتقای کیفیت زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر می نماید.

Keywords:

مدیریت شهری , فضای سبز شهری , عدالت فضایی , شهر تهران