بررسی نقش رویشگاه اسپرس کوهیOnobrychiscornutaو در پایداری اکوسیستم منطقه بالادست حوضه آبخیز

گیاه اسپرس کوهی Onobrychis cornuta گیاهی پشته ای-بالشتکی چند ساله از تیره لگوم ها(باقلاییان) است که به طور گسترده در مناطق اورآسیا و به ویژه در مناطق مرتفع حوزه هایآبخیز ایران می روید.این گیاه به طور عمده در خاک هایی با ماهیت گچی فراوان تر است.در اینتحقیق، رویش های گیاهی اسپرس کوهی در دو منطقه خراسان شمالی (ارتفاعات سالوک) و البرزمرکزی (ارتفاعات کندوان) مورد بررسی قرار گرفت و بیومتری گیاه و کیفیت خاک رویشی دو منطقه بایکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد که درجه اسیدی خاکهای ارتفاعات سالوک و کندوان به ترتیب7 درارتفاعات بالا می باشد.شوری در ارتفاع و جهتهای شیب مختلف تفاوت معنی دار / 7تا 6 / حدود 8در هردو منطقه نشان نداد.محدوده میزان مقدار عناصر کلسیم،منیزیم،سدیم،پتاسیم و نیز شوری درمحل رویش های گیاهی اسپرس کوهی کمتر از مقادیر آن در خاک فاقد رویش گیاه در همان ارتفاعبوده است.اگرچه بیشترین تفاوت مقدار عناصر در ارتفاع برای کلسیم و پتاسیم بود.نتایج بیومترینمونه های گیاهی از رویشگاههای کندوان و سالوک نشان داد که محدوده ارتفاع رویشگاهی مناطقکندوان بالاتراز منطقه سالوک است.متوسط قد و قطر گیاهان کندوان بزرگتر از گیاهان سالوکاست.تعدیل ویژگی های خاک و بهینه سازی شرایط زیستی و خاک بستر توسط اسپرس مسیر توالیهای اکوسیستمی برای سایر گونه های گیاهی مانند کلاه میرحسن را در هموار می سازد و امکان رشدگیاهان بیشتر و حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش آن را فراهم می سازد.