فریبا همتی - نویسنده مسوول:دانشجوی دکتری ژیومورفولوژی،گروه ژیومورفولوژی، دانشگاه تبریز
بهزاد زمانیقره چمنی - دانشیار زمین شناسی تکتونیک، گروه زمین شناسی، دانشگاه تبریز

جریان رودخانه ها از مهم ترین پدیده های دینامیکی در پوسته زمین هستند که نه تنها در تغییر سیمای زمین نقش دارند، بلکه شکل و نحوه زیست انسان در کره زمین را نیز تعیین می نمایند. با بررسی الگوی رودخانه می توان شرایط کنونی و پتانسیل تغییرات احتمالی آن را در آینده بهتر درک کرد و همچنین می توان پاسخ رودخانه را نسبت به تغییرات طبیعی و انسانی پیش بینی کرد. رودخانه آجی چای از رودخانه های مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. محدوده مورد مطالعه از روستای بخشایش شروع شده و در محدوده روستای زنجیل آباد با مساحتی حدود 11/313 کیلومتر مربع خاتمه می یابد. در این مطالعه به منظور بررسی تغییرات زمانی و مکانی بستر رودخانه آجی چای از تصاویر ماهواره ای لندست در بازه های زمانی 1985 و 2017 استفاده گردید و ضرایب هندسی رودخانه برای دو دوره زمانی فوق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصله تغییرات و جابجایی را در طی 32 سال اخیر نشان داد. نتایج حاصل از بررسی پارامترهای هندسی رودخانه آجی چی روشن می سازد که پایین بودن شیب منطقه و جریان رودخانه بر روی رسوبات آبرفتی کواترنری از عوامل اصلی تغییر و جابجایی عرضی رودخانه آجی چای بوده است. با توجه به این که محدوده مورد مطالعه دارای سازندهای فرسایش پذیر می باشد و با علم به این که رودخانه های شریانی عمدتا وضعیت پایدار و ثابتی ندارد، جهت جریان و موقعیت عرض رودخانه دایما در معرض تغییر و تحول است، می توان پیش بینی نمود که تغییرات احتمالی صورت گرفته در آینده ادامه خواهد داشت.

پیچانرود، شاخص ضریب خمیدگی، شاخص زاویه مرکزی، تصاویر ماهواره ای،ررودخانه آجی چای