جعفر محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی – محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
ابراهیم فتایی - دانشیار گروه محیط زیست، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

رشد سریع جمعیت و توسعه روز افزون باعث اثرات زیادی بر روی کیفیت آب شده است. در این بین تغییرات کاربری اراضی و استفاده بیش از حداز آنها به منظور تامین نیازهای انسانی باعث تغییرات بر روی کیفیت آبهای سطحی شده است. از این رو در مطالعه حاضربه بررسی اثرات تغییراتکاربری سرزمین، بر کیفیت آب رودخانه با استفاده از یک رویکرد مکانی-آماری پرداخته شد. برای این منظور از داده های کیفیت آب مربوط به 22ایستگاه نمونه برداری کیفیت آب در حوضه آبخیز قره سو در اردبیل در سال 1392 مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه، تجزیه و تحلیل های مکانیشامل طبقه بندی نقشه های کاربری سرزمین، تهیه نقشه حوزه های آبخیز و روی هم گذاری نقشه ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییانجام شد. در پایان برای تعیین رابطه متغیرهای کیفیت آب با متغیرهای کاربری سرزمین از تجزیه و تحلیل های همبستگی و رگرسیون خطیچندگانه استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که متغیرهای درصد پوشش مرتع خوب، درصد کاربری کشاورزی، درصد کاربریبیشه زار، درصد کاربری مسکونی، درصد کاربری بایر، درصد کاربری جنگل و درصد کاربری مرتع ضعیف با متغیرهای کیفیت آب شامل دارایهمبستگی معنی داری هستند. همچنین نتایج رگرسیون خطی چندگانه با رهیافت گام به گام نشان داد که از پارامترهای وابسته به عنوانبا کاربری اراضی به عنوان پارامترهای مستقل شامل کشاورزی آبی، مرتع درجه SAR و Na ،Mg ،Ca ،Cl ،pH متغیرهای کیفیت آب، پارامترهاییک، مرتع درجه سه، بیشه زار، بایر، جنگل و کاربری مسکونی دارای رابطه می باشد. هم چنین صحت سنجی مدل بر اساس دو مدل 1- بررسیمقادیر پیش بینی شده و واقعی و 2- ریشه خطای میانگین مربعات، صحت خوب مدل بدست آمده را نشان داد.

مدیریت منابع آب، کاربری اراضی، کیفیت آب، همبستگی، رگرسیون،