مسعود گودرزی - نویسنده مسیول: استادیار گروهخشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران
سید اسعد حسینی - دکتری اقلیم شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
نبی محمدی - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه تبریز

برآورد تبخیر و تعرق در بسیاری از مطالعات از جمله توازن هیدرولوژیک آب، طراحی و مدیریت سیستم های آبیاری، شبیه سازی میزان محصول و مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا با توجه به اهمیت موضوع در این پژوهش به برآورد میزان تبخیر و تعرق در 9 استان واقع در مناطق کویری، بیابانی و سواحل مکران با استفاده از روشپنمن–مانتیث پرداخته شد. بدین منظور از پارامترهای هواشناسی 73 ایستگاه سینوپتیک در سطح منطقه در طول دوره آماری 1987-2015 استفاده شد و پس از برآورد میزان تبخیر و تعرق، نقشه پراکندگی ماهانه و سالانه تبخیر و تعرق منطقه ترسیم گردید. نتایج حاصل نشان داد که با افزایش عرض جغرافیایی و ارتفاع از میزان تبخیر و تعرق در منطقه مورد مطالعه کاسته می شود. لذا مناطق جنوبی و جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه دارای بیشترین میزان تبخیر و تعرق می باشند.بیشترین میزان تبخیر و تعرق ماهانه در سطح منطقه مورد مطالعه مربوط به ایستگاه زابل با 394 میلی متر و سپس ایستگاه خور با 381 میلی متر در تیرماه است. بر اساس نتایج متوسط تبخیر و تعرق منطقه برابر با 1257 میلی متر در سال است که ایستگاه فریمان در شمال منطقه مورد مطالعه با 706 میلی متر در سال دارای کمترین و ایستگاه خور در خراسان جنوبی با 2446 میلی متر و ایستگاه زابل در سیستان و بلوچستان با 2337 میلی متر در سال دارای بیشترین میزان تبخیر و تعرق در سطح منطقه می باشند. از نتایج حاصل از این پژوهش می توان در مدیریت منابع آبی و طراحی سیستم های آبیاری متناسب با وضعیت اقلیمی و آبی منطقه استفاده نمود.

بیابان، پنمن- مانتیث، تبخیر و تعرق،کویر،مکران