رضا طلایی - استادیار، دکتری، زمین شناسی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

وقوع زمین لغزش های جدید و یا فعالیت دوباره زمین لغزش های قدیمی در حوضه بالخلوچای در شمال غرب ایران خسارت های زیادی را به منابع طبیعی و دارایی ها وارد می سازد. رسوباتی که در نتیجه وقوع زمین لغزش-ها تولید می شوند سال ها حوضه های آبخیز را تحت تاثیر قرار می دهند. ارایه هرگونه طرحیدرراستای کنترل فعالیت و کاهش خسارت زمین لغزش ها، در وحله اول مستلزم شناخت انواع مختلف زمین لغزش ها و ویژگی-های آن ها است. براین اساس هدف اصلی این پژوهش بررسی خصوصیات زمین لغزش ها در منطقه بوده است. حوضه بالخلوچای یکی از مناطق حساس و مستعد به وقوع زمین لغزش در شمال غری ایران است که 1080 هکتار از مساحت114970 هکتاری آن درگیر انواع مختلف زمین لغزش ها هستند. دو گروه زمین لغزش منفرد و پهنه ای در آن دیده می شود، که 1/12 درصد از آن ها از نوع چرخشی و 9/45 درصد دیگر انتقالی می باشند. در 3/35 درصد از زمین لغزش ها مصالح سنگی مشاهده می شود و در 7/67 درصد از مواد جابجا شده حرکات دامنه ای خاک وجود دارد. 6/19 درصد از زمین لغزش ها برای اولین بار در سال های اخیر جابجایی نشان داده اند و 7/11 درصد از زمین لغزش های قدیم و فسیل بیش از یک بار جابجایی داشته اند. در حال حاضر در بیش از 20 درصد از زمین لغزش ها شواهدیی از فعالیت مشاهده می شود که ویژگی و عوامل موثر در آن ها متفاوت می باشد. تقریبا 95 درصد از خسارت ها به جاده ها، مراتع و مزارع وارد شده است.

زمین لغزش، فرسایش، رسوبزایی، خسارت و اردبیل