نیشتمان خسروپور - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ایلام

فرسایش خاک از مهمترین معضلات زیست محیطی، کشاورزی و تولید غذا در سراسر جهان می باشد. فعالیت و اقدامات انسانی تاثیر زیادی بر افزایش و یا تقلیل اثرات فرسایش خواهد داشت. برهمکنش فعالیت عوامل فرساینده، فرسایش پذیری خاک و عوامل محافظت کننده، میزان فرسایش خاک را نشان می دهند. عرصه های جنگلی تولیدات و خدمات بسیاری را در سایه مجموعه پیچیده ای از فرآیندهای اکولوژیک و کارکردهای اکوسیستمی به رایگان در اختیار جوامع انسانی قرار می دهند. یکی از کارکردهای مهم اکوسیستم های جنگلی نقش آن ها در حفظ منابع خاک و جلوگیری از انهدام آن هاست و نقشی تاثیرگذار در کاهش فرسایش خاک دارند. جنگل ها می توانند خصوصیات فیزیکی و شیمیایی عرصه های تخریب یافته قبلی را از راه افزودن لاشبرگ به خاک، تجزیه برگ ها و پدیده ی میکروبیولوژی در خاک از قبیل تثبیت ازت و فعالیت میکوریز ها اصلاح کنند. جنگل ها علاوه بر گسترش ریشه دوانی درختان در خاک و حفظ استحکام آن در برابر فرسایش، با افزایش مواد آلی نیز سبب حفظ ساختمان و پایداری آن شده و از خاک در برابر فرسایش های آبی و بادی حفاظت می کند. در مناطق جنگلی و نقاطی که پوشش گیاهی سطح خاک را پوشانیده اند عوامل فرسایش کمتر تاثیر می گذارند. در این مناطق، آب های باران و برف توسط گیاهان در زمین نگه داری می شود. نباتات با حفظ آب و نفوذ دادن در خاک، مانع از جاری شدن آب در سطح زمین، در نتیجه مانع از فرسایش خاک می گردند. پوشش گیاهی، خاک را در مقابل فرسایش بادی نیز حفظ می کند. یکی از شیوه های اصولی کنترل اراضی تحت فرسایش بادی احداث باد شکن است.

جنگل، فرسایش، پایداری خاک، ریشه دوانی، بادشکن