تحلیلی بر روند تحولات در برخی ویژگی‌های مسکن روستایی در ایران

مسکن تأمین کننده یکی از نیازهای اساسی بشر است. مسکن در روستاها متناسب با شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی محیط و جامعه روستایی شکل می گیرد و دارای تشابهات و تفاو ت هایی با مسکن در شهرهاست. امروزه با گسترش دامنه تنوع انتظارات انسان از مسکن، معیارهای مختلفی برای تعیین مسکن مناسب و مطلوب مطرح می شود ولی برخی معیارها نظیر استحکام ساختما ن ها، برخورداری از تسهیلات و خدمات جانبی، مساحت و تعداد اتاق در دسترس، اهمیت اساسی تری دارند. خصوصیات مسکن برای دستیابی به حدود مطلوبی از معیارهای مطلوب دائماً در حال تغییر است و بررسی روند این تغییرات برای برنامه ریزی و موضع گیری سیاستی و مالی مناسب دولت ها در برابر مشکلات و نیازهای امروز و آینده ضروری اس ت. هدف اصلی این مقاله، شناخت تحولات مسکن روستایی ایران از نظر کمی و کیفی در دوره زمانی بین سا ل های 1355 تا 1385 است. برای این منظور از داده های مربوط به واحدهای مسکونی کشور استفاده شد که در سرشمار ی های عموم ی نفوس و مسکن گردآوری شد ه اند. این داد ه ها مرتبط با معیارهای اصلی مطلوبیت مسکن نیز محسوب می شوند. در این مقاله از داد ه های مربوط به تعداد واحدهای مسکونی و تعداد اتا ق و میزان تراکم در واحدهای مسکونی ، مصالح ساختمانی و عمر ساختما ن ها و برخورداری از تسهیلاتی نظیر آب، برق، تلفن، حمام و دستشویی، استفاده ش د. نتایج این بررسی نشان می دهد که استفاده تک خانواری از مسکن رو به افزایش بوده است. همچنین استفاده از مصالح ساختمانی مرغوبتر در ساخت مسکن و استفاده از اسکلت فلزی و بتونی در واحدهای مسکونی در ده ه های اخیر رو به افزایش داشته است. برخورداری واحدهای مسکونی از تسهیلات و خدماتی نظیر برق، آب، گاز و تلفن نیز در این دوره زمانی افزایش یافته است. این تحولات بیانگر روند بهبود کیفی و کمی وضعیت مسکن در روستاهای ایران در طول دهه های گذشته است.

Keywords:

مسکن روستایی , استحکام واحدهای مسکونی , تسهیلات و تجهیزات مسکن , مساحت و تراکم در مسکن , ایران