محمد رحیم حاجی کلایی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
محمد صادق صفایی فیروز آبادی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
علی رضا قدردان مشهدی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مسعود قربانپور - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

استفاده از مقادیر بالای غلات در جیره سبب تغییر متابولیسم میکروارگانیسم ها به سمت تولید بیشتر اسید لاکتیک و در نهایت منجر به اسیدوز انتهایی دستگاه گوارش در اسب می گردد. تشخیص هر چه زودتر این اختلال می تواند در درمان سریع تر و جلوگیری از زیان های ناشی از آن موثر باشد.. این پژوهش روی 4 راس اسب نر کانولا گذاری شده در ناحیه سکوم و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. هر 4 راس اسب کانولا گذاری شده طی دوره اول جیره آزمایشی شامل 75 درصد علوفه با 25 درصد کنسانتره و طی دوره دوم آزمایشی جیره شامل 25 درصد علوفه با 75 درصد کنسانتره را دریافت کردند.. افزایش نسبت کنسانتره در جیره اسب ها سبب کاهش pH مدفوع، ماده خشک مصرفی pH نسبت استات به پروپیونات مایع سکوم شد. از طرف دیگر مصرف جیره حاوی 75 درصد کنسانتره سبب افزایش غلظت پروپیونات مایع سکوم، غلظت گلوکز، بتاهیدروکسی بوتیرات پلاسما شد. هم چنین میزان آسپارتات آمینو ترانسفراز پلاسما (واحد بر لیتر) به صورت معنی دار با افزایش نسبت کنسانتره جیره اسب ها افزایش یافت pH مایع سکوم با غلظت لاکتات و لیپو پلی ساکارید پلاسما رابطه همبستگی منفی و بسیار معنی دار داشت. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که همبستگی معنی دار آماری بین غلظت برخی از متابولیت های خونی از جمله لاکتات و لیپوپلی ساکارید با بروز اسیدوز در اسب ها وجو دارد. بنابراین با توجه مشکل بودن اندازه گیری pH سکوم در اسب و اهمیت اقتصادی پرورش اسب، ارزیابی سطح متابولیت های مذکور در پلاسما می تواند در تشخیص هر چه زودتر و درمان اسیدوز انتهایی دستگاه گوارش موثر باشد.

اسب، اسیدوز، پارامترهای خونی، پارامترهای سکومی