حمید قاسم زاده نوا - دانشیار گروه مامایی و بیماری های تولیدمثل، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

اولتراسونوگرافی رحم بخش مهمی از معاینه تولید مثل می باشد. مادیان فحل معمولا دارای ادم در اندومتر می باشد، که خصوصیتی شبیه به پرتغال برش خورده sliced orange یا چرخ درشکه spoke wheelدارد. این ادم بدنبال افزایش سطح استروژن و کاهش سطح پروژسترون سرم خون ایجاد می شود. الگوی تغییرات ادم در طول دوره فحلی و سیستم های درجه بندی جهت بررسی الگوی ادم رحمی مورد استفاده قرار می گیرد. برای سیستم درجه بندی میزان ادم رحم از دو سیستم درجه بندی 0 الی 3 یا 0 الی 5 در منابع تعریف شده است، که سیستم 0 تا 3 کاربردی تر است. درجات ادم رحمی بطور مشخصی با افزایش اندازه فولیکول غالب افزایش می یابد که پیک آن 1 تا 2 روز قبل تخمک گذاری می باشد و در روز قبل از تخمک گذاری کاهش می یابد. برعکس آن، رحم مادیان در زمان دای استروس ظاهری توبولار و هموژن (یکنواخت) و فاقد ادم می باشد. در تفسیر ادم رحمی باید دقت نمود چرا که تغییرات التهابی نیز می تواند باعث ادم شود. ممکن است حجم کمی از مایع شفاف (غیر اکوژن) در زمان فحلی در رحم مادیان نرمال وجود داشته باشد. با این حال، افزایش حجم مایع اکوژن نشانگر التهاب، عفونت، یا ادرار در داخل رحم می باشد. در این مقاله سعی بر آن شده تا از نظر اولتراسونوگرافی به بررسی ادم طبیعی و غیرطبیعی رحم در زمان فحلی و نیز بشکل کاربردی راهکارهای مناسب پیشگیری و درمان در زمان جفت گیری و بعد از آن پرداخته شود.

مادیان، فحلی، اولتراسونوگرافی، اندومتریت، مایع رحمی