زهره هادیانی - دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، زاهد
سمیه سلیمی - دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، زاهد

جایگاه و موقعیت جغرافیایی مناطق شهری به لحاظ ژئوپولیتیکی و اقتصاد بارور شدن سایرکارکردهای این مناطق دارد . حاشیه شمالی خلیج فارس به عنوان یکی از مهم ترین و حساسترین مناطق جهان به لحاظ ژئوپولیتیکی و اقتصادی از زمان های بسیار دور که تمدن هایی مانند عیلام،شوش و بین النهرین شکل گرفت تاکنون از نقاط جاذب جمعیت به شمار می آمده است. در این میان استان بوشهر با 625 کیلومتر بیشترین مرز آبی را در میان کشورهای حاشیه شمالی و جنوبی خلیج فارس به خود اختصاص داده است . بنابراین از نظر دسترسی به آب های آزاد و منابع عظیم نفتی و گازی جهان از اهمیت بسیاری برخورداراست . پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل ژئوپولیتیکی و اقتصادی مؤثر در جذب و دفع جمعیت به شهر بوشهر و ارئه راه کارهای علمی و کاربردی جهت استفاده بهینه از جاذبه ها و کاهش اثرات دافعه می باشد. فرضیه مطرح شده، بر این است که وضعیت ژئوپولیتیکی و اقتصادی خلیج فارس اثرات متفاوتی بر جذب و دفع جمعیت به شهر بوشهر داشته است. در این پژوهش که به روش مطالعه توصیفی می باشد، دادههای مورد نیاز از اسناد و مدارک موجود در آرشیوهای سازمان های مسکن و شهرسازی بوشهر و معاونت برنامه ریزی استانداری بوشهر گردآوری شده و تحلیل گردیده است . نتایج بررسی ها نشان می دهد که عوامل ژئوپولیتیکی و به تبع آن عوامل اقتصادی مهم ترین عوامل جاذب جمعیت به شهر بوش هر در زمان عیلامیان، سلوکیان و افشاریه بوده است . این رشد جمعیت تا سال 1345 متأثر از شرایطی از قبیل قحطی و مهاجرت به کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس، رشدی آرام است .اما از سال 1345 تاکنون رشد جمعیت شهر بوشهر سرعت گرفتهاست. این سرعت از یک سو ناشی از عوامل ژئوپولیتیکی مانند احداث نیروگاه اتمی، پایگاه هوایی و دریایی، صنایع دریایی، جنگ ایران و عراق و از سوی دیگر ناشی از استخراج و بهره - برداری صنعت نفت و گاز این استان میباشد.

عوامل ژئوپولیتیکی- اقتصادی، بوشهر، جمعیت، خلیج فارس