تحلیل قابلیتهای استانهای مرزی ایران درتوسعه همکاری های بین مرزی باکشورهای همسایه وجهان اسلام

کشور ایران با هشت هزار کیلومتر خط مرزی از کشورهای دارای مرز طولانی در جهان محسوب می شود. از آنجائی که از بین 53 کشور جهان اسلام 15 کشور با ایران مرز مشترک دارند از یک سو، و داشتن 16 استان مرزی در ایران با قابلیتهای فرهنگی، جغرافیایی، اقتصادی و... از سوئی دیگر می تواند در تقویت همگرایی و توسعه کشورهای منطقه و جهان اسلام مفید واقع گردد. در همین راستا این مقاله تلاش می کند قابلیتهای توسعه استانهای مرزی کشور را در تقویت همکاری های بین مرزی با کشورهای منطقه و جهان اسلام مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهند. روش پژوهش "توصیفی- تحلیلی" است و از مدل های کمی و نرم افزارهای رایانه ای استفاده شده است. برابر بررسی های صورت گرفته حدود 49 درصد جمعیت کشور در استان های مرزی سکنی گزیده اند، که این امر نقش مناطق مرزی را در توسعه ملی می رساند. یافته های تحقیق نشان می دهد در شاخص های اقتصادی میانگین توسعه استان های مرزی 2 درصد کمتر از استان های غیرمرزی است. این رقم در شاخص های فرهنگی و اجتماعی حدود 46 درصد، شاخص های ورزشی و تفریحی حدود 4 درصد و در شاخص های زیربنایی حدود 65 درصد نسبت به استان های غیرمرزی محروم هستند. بنابراین استانهای مرزی با وجود داشتن فرصت های اقتصادی (بازارچه های مرزی) و موقعیت ترانزیتی و ارتباطی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این شرایط الگوی توسعه مرکز و پیرامون را به وجود آورده است. همان طوری که امروزه تعادل های منطقه ای و توسعه همکاری های بین مرزی نقش اساسی در توسعه ملی هر کشوری را دارد، بنابراین توسعه و گسترش امکانات و منابع در استان های مرزی می تواند نقش اساسی در تقویت همکاری های بین مرزی با کشورهای همسایه و جهان اسلام داشته باشد و هم می تواند آهنگ توسعه را در سطح ملی تسریع کند.

Keywords:

مناطق مرزی , توسعه , همکاری های بین مرزی , کشورهای همسایه , جهان اسلام , ایران