علی حسن سهراب نژاد - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور ایلام،
فرحناز شیردل - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور ایلام

در بررسیهای سبک شناسی غالباکتب منثور به ویژه کتب تاریخی مغفول مانده اند؛ حال آنکه بررسی سبک شناختی کتب تاریخی میتواند بیانگر تغییر و تحول شاخصه های زبان فارسی در طی ادوار مختلف باشند. تاریخ سیستان و تاریخ گردیزی دربردارنده شاخصه های فکری و زبانی و ادبی اصیل زبان فارسی است. این پژوهش که از جمله پژوهشهای کتابخانهای بوده و با شیوه توصیفی-تحلیلی تدوین شده، بر آن است که با مقایسه سطح فکری تاریخ گردیزی و تاریخ سیستان به ویژگیهای فکری اصیل کتب منثور قرون اولیه فارسی نیز اشاره کند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تاریخ گردیزی و سیستان برخلاف برخی کتب تاریخی (تاریخ بیهقی) چندان هنرمندانه نگارش نشدهاند و هدف نویسندگان از نگارش آنها صرفا گزارش تاریخ بوده چنانکه خبر بر توصیف و مضامینی چون مدح وهجو و پندو اندرز و گرایش به خردگرایی و وطندوستی، علمدوستی برتری داشته اما برخی ویژگی فکری این دو کتاب از جمله اهتمام نویسندگان در گزارش صرف تاریخ و رعایت امانتداری و ذکر منابع اطلاعاتی خود و ... نکات قابل توجه این دو کتاب است.

سبک شناسی، سطح فکری، تاریخ گردیزی، تاریخ سیستان.