محمد سرورعظیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد ایرانشناسی دانشگاه گیلان
مریم سادات فیاضی - استادیار زبانشناسی پژوهشکده ی گیلانشناسی دانشگاه گیلان

طرحواره ها، تصویرهای ذهنیانسان از تجربیات خاص تجسم یافته ی او هستند که سبب درک مفاهیم انتزاعی میشوند. این تجسم یافتگی به طور مستقیم بر چیستی و چگونگی معنادار شدن پدیده های پیرامون او، یعنی راه هایی که انسان با توجه به آنها معانی را تولیدو درک میکند، اثر میگذارد. واقعیات با توجه به الگوهای حرکت بدن انسان در زمان یا مکان و نیز نحوه ی تعامل او با اجسام شکل میگیرند. بدون چنین الگوهایی که طرح واره های تصوری نامیده میشوند تجربیات انسان بینظم و غیرقابل درک خواهند بود. پژوهش حاضر با هدف معرفی مفهوم طرحواره های حرکتی بر آن است نقش طرحواره های مورد نظر را در انتقال مضامین داستانی بیژن نجدی در داستان خاطرات پارهپاره دیروز مشخص سازد. اهمیت انجام پژوهشهایی از این دست استفاده از نظریه های مطرح زبان-شناسی در مطالعات ادبی است. پژوهش در صدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که در این داستان چه مفاهیمی از طریق طرحواره های حرکتی امکان وقوع یافته اند. داده های پژوهش به روش اسنادی از مجموعهداستان یوزپلنگانی که با من دویدهاند گردآوری شده و به روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان میدهد که طرحواره های حرکتی در داستان پیشگفته به مضامین آزادی ، سکوت در برابر ظلم ، زندگی و مرگ دلالت میکنند.

طرحواره های حرکتی، آزادی، زندگی، مرگ