الهه داداش نژادپته رودی - دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه گیلان
محمود رنجبر - عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

طنز و طنزآوری یکی از شیوه های خاص برای بیان مسایل انتقادی جامعه میباشد که بزرگترین هنر آن آگاهی مردم است. وظیفهی طنزپرداز انتقاد است و هدف از این انتقاد، بدخواهی یا تمسخر نیست بلکه هدف نهایی، آشکار کردن عیب و زشتیای در جامعه است. موضوعاتی که مورد انتقاد طنزپرداز قرار میگیرد، دامنه ی وسیعی را شامل میشود؛ از مقوله های اخلاقی و فرهنگی گرفته تا مقولات سیاسی، نظامی، اجتماعی که امیریان در کودکستان آقامرسل، با استفاده از عناصر و شگردهایی در بافت زبان مثل؛ به کارگیری واژگانی در قالب طنز، آوردن زبانزدها و باورهای عامیانه، بافتهای موقعیتی و... به بیان این مسایل در جنگ پرداخته است که از طرفی هم می تواند انتقادی بر فضا و حال و هوای هشت سال دفاع مقدس باشد و از طرف دیگر هم، داستانی است که واقعیتهای جنگ را در قالب طنز برای نوجوانان نمایان میسازد و همین طنزآوری می تواند برای آنها جالب باشد. در این پژوهش از منظر نشانه شناسی اجتماعی به روش توصیفی تحلیلی گفتمان طنزآوری بر مبنای تحلیل عناصر پدیدآوری، آن را مورد بررسی قرار دادهایم. نتایج نشان میدهد رابطه های معنایی شامل هم مرجعی، هم طبقگی و هم قلمروی مورد نظر مایکل هلیدی و رقیه حسن در این رمان طنز به خوبی نمود داشته است.

طنز، نشانه شناسی، بافت زبانی، نظریه هلیدی و حسن، کودکستان آقامرسل.