رضا چراغی - استادیار دانشگاه گیلان
فریده السادات نوربخش رضایی - کارشناس ارشد ادبیات فارسی

شروع تاثیرگذار داستان، از توانمندیهای نویسندگان به شمار می آید و اهمیت آن در داستان کوتاه بیشتر است. با توجه به حجم داستان کوتاه، نویسنده باید در فرصتی محدود، روایت را با تاثیرگذارترین شکل آغاز کند. جملات یا چند بند نخستین، تعیین کننده مواجهه داستان با جهان و مواجهه مخاطب با داستان است، که در جریان آن نوع برخورد مخاطب با متن، افق انتظارات او و نیز میزان همدلیاش با داستان تا حد زیادی تعیین میشود. سازوکارهای مختلفی برای شروع داستان کوتاه وجود دارد که یکی از آنها شروع با توصیف صحنه است. این نوع شروع، مقدمه ای از داستان به خوانده ارایه می دهد در این مقدمه اطلاعات ضروری مانند زمان و مکانی که عمل داستان در آن کلید می خورد به خواننده منتقل می شود. این پژوهش پس از ارایه تعریف داستان کوتاه، تعیین واحد شروع و تبیین اهمیت بخش آغازین داستان، شگرد شروع با توصیف صحنه را معرفی مینماید. در ادامه، این نوع از شروع در داستانهایی از صادق هدایت ، فرشته مولوی ، بیژن نجدی ، صادق چوبک و هوشنگ گلشیری بررسی میشود.

داستان کوتاه، شروع، توصیف صحنه، عناصر داستان، آسیب شناسی.