سپیده سپهری - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

سخن درباره فردوسی بسیار گفته اند؛ به نظر میرسد نوپردازی در رابطه با اثری کهن که همواره مورد توجه صاحب نظران و صاحب قلمان ایرانی و غیرایرانی بوده است دشوار باشد. ولی آنجا که پای مقایسه با اثری بدیع و ارزشمند دیگر پیش می آید جولانگاه گسترده ای برای قلم فرسایی ابجاد می شود. از داستانهای پرشور شاهنامه، حکایت بیژن و منیژه است که زمینه ساز خلق حماسه جنگ ایرانیان و تورانیان میشود. این مقاله سعی دارد داستان مزبور را که اثری غنایی و حماسی است، از دیدگاه کاربرد عناصر داستانی و چگونگی روایت و نوع نگاه فردوسی به این عناصر با داستان نل و دمن، اثری از فیضی دکنی، مقایسه کند. در این راستا برآنیم دو داستان نامبرده را از منظر نظریه روایت والاس مورد مقایسه قرار دهیم. بر این اساس داستانهای نامبرده از دیدگاه عناصر داستانی مقایسه شده و به تفاوت و شباهت رویدادهای دو داستان پرداخته می شود. نگاه گذرا به رویدادها نشان میدهد که توفیق فردوسی در کاربرد عناصر از داستان فیضی بیشتر است و باورپذیری را در شعر فردوسی بیشتر میتوان دید. برای نگارش این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است.

داستان، عناصر، بیژن و منیژه، فردوسی، نل و دمن، فیضی.