سیدهادی زرقانی - استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی اکبر دبیری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی . دانشگاه فردوسی مشهد

در سال 2008سازمان کشورهای صادر کننده گازکه به اوپک گازی معروف شده است با عضویت 11 کشوروبا تعیین شهر دوحه به عنوان مقر خود رسما آغاز به کار کرد . اگر چه این سازمان دارای ماهیتی اقتصادی وتجاری است، اما بسیاری از صاحب نظران شک ل گیری اوپک گازی را مقدمه ای برای تحول در ساختارژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک جهان می دانند . از همین رو ست که اروپا و آمریکا که از بزرگترین مصرف کنند گان گاز طبیعی محسوب می شوند، شکل گیری این سازمان را از منظر خود تهدیدی بر امنیت انرژی و دستیابی آسان به گاز طب یعی می دانند و به شدت با آن مخالف هستند . در این میان، نکته حائز اهمیت این است که اکثریت اعضای این سازمان را کشورهای اسلامی تشکیل می دهند، به طوری که کشورهای جمهوری اسلامی ایران، قطر، اندونزی، برونئی، الجزایر، لیبی، مصر ،نیجریه و قزاقستان (ناظر) 9 عضو از 13 ع ضو ( 11 عضو اصلی و 2عضوناظر ) را به خود اختصاص داده اند . ضمن اینکه با پیوستن کشورهای ترکمنستان، مالزی، ازبکستان، موریتانی، مالی سهم کشورهای اسلامی در این سازمان بیشتر و پررنگ تر خواهد شد.اهمیت روز افزون گاز به عنوان یک منبع انرژی پاک، وابستگی ا قتصادی غرب و بخصوص اروپا به گاز صادراتی این سازمان، تاثیر پذیری صنایع نظامی و دفاعی غرب از تحولات بازار گاز، تغییر نقشه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی جهان و کم رنگ شدن نقش آمریکا و غرب در اقتصاد جهانی، افزایش قدرت مانور و چانه زنی اعضای سازمان بخصوص روسیه و جم هوری اسلامی ایران در برابر غرب و آمریکا، ایجاد زمینه برای همگرایی بیشتر کشورهای عضو سازمان و تشکیل یک قطب اقتصادی – سیاسی منطقه ای با محوریت کشورهای اسلامی از جمله فرصت هایی مناسبی است که به اعتقاد کارشناسان باعث افزایش وزن ژئوپلیتیکی کشورهای عضو بخصوص کشور های اسلامی در برابر غرب و آمریکا خواهد شد .در این مقاله تلاش شده تا ضمن بررسی پتانسیل های کشورهای اسلامی در اوپک گازی، زمینه های موجود برای بهره گیری از این سازمان در ارتقاء جایگاه جهان اسلام در نظام ژئوپلیتیک جهانی مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد

اوپک گازی ، ژئوپلیتیک انرژی ، جهان اسلام ،جمهوری اسلامی ایران ، غرب و آمریکا