یونس ملازهی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل
عبدالباسط عرب یوسف آبادی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل
علی اصغر حبیبی - دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل

هجوم گسترده و همهجانبه استعمار در قرنهای اخیر به کشورهای شرقی به خصوص دو کشور بحرین و افغانستان، شاعران پایداری شاخص و صاحب سبکی چون قاسم حداد و خلیلاالله خلیلی را برآن واداشت تا در جهت مبارزه با استعمارگران و رسیدن به آزادی تلاش کنند و به همین جهت، استعمارستیزی را به عنوان یکی از مهمترین مضامین پایداری در آثار خود برگزیدند و تلاشهای دو شاعر در این زمینه ستودنی است. تاریخ معاصر شاهد صفحهای تاریک و دردناک از ستمهای استعمار انگلیس در بحرین و رژیم شوروی و کمونیستها در افغانستان است که نمود واقعی آن در سروده های پراحساس و واقعگرایانه شاعرانی چون قاسم حداد 1948)م) و خلیل االله خلیلی 1951-1910)م) قابل مشاهده است. شاعران هم عصری که از نزدیک شاهد بیداد استعمارگران در کشور خویش بوده و همانند ملت خود، بیداد اشغالگران را کاملا لمس و درک کردهاند. در این مقاله شعی شده است گفتمان انتقادی و ضداستعماری دو شاعر مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاکی از این است که هر دو شاعر در مضامینی چون آزاده خواهی و ظلم ستیزی در شعر پایداری با هم اشتراک دارند و در بیان مضامین پایداری خود از زبان زنده و تپنده ای بهره میبرند که با ساختاری نوگرایانه دربردارنده مضامینی است که برخاسته از دلهای میلیونها انسان دردمند و مستعمره است.

ادبیات پایداری، استعمارستیزی، قاسم حداد، خلیل االله خلیلی