رجبعلی صلاحی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد تربت حیدریه

در مقاله حاضر معنای تمثیل دراصطلاح لغت و دراصطلاح ادبیات ، کتاب های بلاغی ونظریه های گوناگون پرداخته شده است، سپس بابررسی تمثیلات کوتاه(ضرب المثل ها)درمقدمه وهفت باب نگارستان معینالدین جوینی سعی شده است ،ضرب المثل ها با معادل های امروزی و برخی از آثار مشابه در گستره ادبیات کلاسیک کاملا تطبیق داده شوند وشواهدی چند ذکر گردد.بنا به بررسی های انجام شده در تاریخ ادبیات ایران ،از گلستان سعدی شیرازی نویسندگان وشاعرانی چون عبدالرحمن جامی،مجدخوافی وقاآنی شیرازی به تقلیدوبه ترتیب کتاب های بهارستان،روضه خلدوپریشان تالیف نموده اند ،امامزیت وبرتری نگارستان در آن است که مولانا معین الدین جوینیاولین شاعر ونویسنده ای است که در قرن هشتم ازگلستان سعدی تقلید نموده ودر سال 735ه.ق نگارش کتاب نگارستان خویش رابه اتمام رسانیده است.مقالهحاضر درپی آن است که اندیشه های تمثیلی وبه ویژه تمثیلات کوتاه وبه عبارتی ضرب المثل هایی که در پایان ویادر میانه حکایات نگارنده جهت تفهیم بهتر مطالب از آن بهره جسته است ،ذکر شود. شایا ن ذکر است ،بررسی تمامی تمثیلات باتوجه به حجم گسترده 688 صفحه ای کتاب نگارستان در مجال پژوهش حاضر نبود وبه آوردن نمونه های مختصری اکتفا گردیده است.

تمثیل، نگارستان، معین الدین جوینی