بررسی کارکرد بلاغی گزاره های انشایی درمثنوی مولوی

گزاره های انشایی یکی از مباحث مهم در علم معانی است. علمی که لایه های پنهانی زبان را می کاود و بلاغت سخن و کلام را افزون میسازد. علم معانی، دانش ادبیات زبان است. در بلاغت سنتی گزاره های انشایی را در برابرگزاره های خبری مطرح و آن را به انشای طلبی و غیرطلبی تقسیم می کنند که انشای طلبی شامل گزاره های امری و نهی، پرسشی، تمنی و ندا و دعا است. سخنوران در گذار خود از دستور و نحو، به حوزه نکته سنجی های بلیغ روی می آورند و حال و مقام مخاطب و موضوع، موجب میشود که گزاره های انشایی از ظاهر دستوری خود عدول کندو معنی معنی آن که همان کارکرد بلاغی کلام است چشمگیرشود. در این پژوهش، گزاره های انشایی داستان واره های موسی در مثنوی مولوی تحلیل و بررسی شد. با بررسی گفتمانها درجملات، معانی نهفته درکلام چندین برابربیشتر می شود؛ زیرا حیات اصلی زبان مدیون گفتگو است. دراین مقاله گفتگوهای موسی درمثنوی ازنظرجملات انشایی بررسی شد. مولوی ازکارکردهای ترغیبی و همدلی زبان بسیار بهره برده است که در گزاره های امری و ندایی و نیز پرسشی نمود یافته است تا شیوه خطابی و منبری خود را بلیغتر و موثرتر کند.

Keywords:

گزاره های انشایی , علم معانی , کارکرد بلاغی , مثنوی مولوی , داستانواره های موسی