بررسی موسیقی بیرونی غزلیات جلال الدین همایی و سایه عمر رهی معیری

موسیقی بیرونی برخلاف انواع دیگر موسیقی؛ یعنی کناری، درونی و معنوی در همه قالبهای شعر کلاسیک و نیمایی محسوس است. این نوع از موسیقی، بررسی جانب عروضی شعر است. همایی و معیری، دو تن از بزرگ ترین شاعران مکتب بازگشت ادبی اند که به پیروی از سعدی، حافظ و صایب، غزلیات شورانگیزی از خود به یادگار گذاشته اند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به موسیقی بیرونی غزلیات همایی و رهی معیری پرداخته است. نتایج به دست آمده، گویای آن است که هر دو شاعر از اوزان مطبوع شعر فارسی استفاده کرده اند. در غزلیات هر دو شاعر بسامد بحور رمل، مضارع و هزج به دلیل شفاف و جویباری بودن این اوزان، بالا بوده است. اوزان دوری در غزلیات این دو شاعر بسامد اندکی داشته است. بیش تر از ارکان مثمن استفاده شده است که به جهت امتداد حاصل از آن، نمود موسیقی بیرونی برجسته تر شده است. با وجود نقاط اشتراک در موسیقی شعر این دو سراینده، موسیقی بیرونی غزل معیری علاوه بر استفاده بیشتر از بحور عروضی و بالتبع تنوع اوزان هر بحر، به دلیل مضامین و واژگان مورد استفاده، تجدید چاپ های بیشتر و اقبال موسیقی دانان و خوانندگان در گزینش اشعارش در اجرای ترانه ها و تصنیفهای دلنشین، برجسته تر از غزلیات همایی ظاهر شده است.

Keywords:

موسیقی بیرونی , غزل , جلالالدین همایی , رهی معیری.