ندا برومند - دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
محمدهادی فلاحی - استادیار گروه زبان شناسی رایانه ای، مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری

پژوهش حاضر به مطالعه رمزگانها و نقش آنها در خوانش اشعار مثنوی معنوی مولانا میپردازد. در این پژوهش، براساس الگوی رمزگان بارت به بررسی شش داستان منتخب از دفترهای اول و دوم مثنوی معنوی پرداخته شده است. رمزگان، مجموعه قواعدی است که بر اساس آن عناصری انتخاب میشوند که با دیگر عناصر ترکیب شده، عناصر جدیدی میسازند. رمزگانها عبارتند از: رمزگان هرمنوتیکی، رمزگان دالی، رمزگان نمادین، رمزگان فرهنگی و رمزگان کنشی. نتایج برگرفته از این پژوهش عبارتند از این که به عقیده ی بارت نمیتوان برای همه داستانها یک الگوی واحد یافت و هر داستانی با توجه به چگونگی درهم بافته شدن رمزگانها، یک الگوی مختص به خود دارد و ممکن است در یک داستان، بسته به نوع داستان، یک یا دو رمزگان بیشتر از بقیه رمزگانها به کار رفته باشد، چنان که در داستانهای بررسی شده، رمزگانهای دالی و فرهنگی به مراتب بیشتر از سایر رمزگانها به کار رفته است و تعداد رمزگانهای دالی و فرهنگی در داستان شیر و نخجیران بیشتر از داستانهای دیگر مشاهده میشود.

نشانه شناسی، رمزگان، بارت، مثنوی معنوی، مولوی