جایگاه و خصوصیات صور خیال در شعر قدیم فارسی و عربی

از جمله مباحثی که از دیرباز تاکنون مورد توجه ادیبان و نقادان بوده و برای امتیازدهی به اشعار شاعران بدان اهتمام ورزیده اند، بحث صور خیال یا بلاغت تصویر است. از آنجایی که شاعران در تمام عصور سعی در آرایش سخن و آوردن بهترین تعبیر از تجربه شعری خود داشتند؛ در تمام آثار آنها کمابیش رد پایی از انواع صور خیال به چشم میخورد. در این جستار قصد بررسی جایگاه این صور در اشعار قدیم دو زبان فارسی و عربی، سنجش درجه توجه و اهتمام شاعران قدیم به صورتهای مجازی، ذکر خصوصیات و نحوه انعکاس این صور در تعابیر شاعرانه در دو زبان شده است. یافته های پژوهش که به شیوه کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی، گردآوری شده حاکی از آنست که شاعران فارسی و عربی از دیرباز برای تعبیر از تجربیات خویش، از صورهای تشبیهی و کنایی و استعاری استمداد جسته اند و کلام خود را بدان آراستهاند و آن چیزی که روشن و مبرهن است شیوع غیر قابل انکار صور تشبیهی در قدیمیترین آثار است؛ هرچند که ورود سایر صور بیانی (استعاره)نیز به مرور زمان در حیطه تعابیر شاعرانه به چشم میخورد و حتی در برخی دوره ها رواج گسترده ای یافتند.

Keywords:

صور خیال , شعر قدیم فارسی , شعر قدیم عربی.