مهبود فاضلی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء
عاطفه میرشاکی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء

این مقاله به بررسی نقد بوم زیستی رمان جای خالی سلوچ دولت آبادی میپردازد. توجه به طبیعت و محیط زیست مسیله ای است که همواره در آثار نویسندگان و شاعران به صورت آگاهانه و ناآگاهانه بازتاب داشته است. اما نوع توجه به طبیعت در هر اثر هنری متفاوت است. در برخی آثار تنها به کارگیری عناصر طبیعی برای بیان عواطف و ابلاغ مفاهیم ذهنی هنرمند و یا به عنوان ابزارهای زیبایی شناختی به کار گرفته می شود. اما آنچه در این پژوهش بیشتر موردنظر است توجه به طبیعت در معنای توجه به مسیله محیط زیست و دغدغه های آن و بررسی نوع رابطه ادبیات با طبیعت است. به این منظور ادبیات سه رویکرد را معرفی می کند. رویکرد نخست _1نقد بوم زیستی _2 نقد اخلاق زیست محیطی _3 زبانشناسی محیط زیستی. درمقاله پیش رو از رویکرد نقد بوم زیستی برای بررسی ارتباط این رمان به عنوان یک اثر ادبی و مسایل زیست محیطی استفاده شده است. به کمک این رویکرد چگونگی بازتاب محیط زیست در رمان دولت آبادی و نوع نگاه او به طبیعت موردبررسی قرار می گیرد. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی رمان به کمک رویکرد نقد بوم زیستی، رمان جای خالی سلوچ را می توان در زمره ی آثاری دانست که نسبت به طبیعت و مسایل زیست محیطی نگاهی حساس و دقیق دارد و بازتاب مسایل و مشکلات پدید آمده در ارتباط با محیط زیست در دوران اخیر را میتوان در آن مشاهده کرد.

دولت آبادی، طبیعت، نقد بوم زیستی، زمین