امیرحسین مسعودی راد - دانشجوی کارشناسی آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید رجایی ارومیه
رسول بهنام - استادیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید رجایی ارومیه
هوشنگ قدسی - مربی علمی گروه علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان،پردیس شهید رجایی ارومیه

ایجاز و اطناب یکی از مباحث مهم علم معانی است و آن از دیر باز مورد توجه علمای بلاغت بوده و هست، به طوری که تعدادی از آن ها حتی علم معانی را محدود و منحصر در شناخت مواضع ایجاز و اطناب و بهره مندی هنرمندانه از آن دانسته اند. از این رو این مطالعه در صدد این بوده است تا بتواند مواضع اطناب و ایجاز را در کتاب فارسی دهم بررسی و تحلیل نماید. به همین منظور با انتخاب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و استفاده از ابزار کتابخانه ای و سندکاوی، داده های لازم استخراج و مقوله بندی گردیدند. نتایج تحقیق نشان داد که کاربرد اطناب، به عنوان عنصر بلاغی پرکاربرد در کتاب ادبیات دهم، سهمی به سزا در تاثیر و تفهیم داشته و مولفان با رعایت مقتضای حال، در انتخاب متون از منابعی استفاده نموده اند که بتوانند این انتظار را بر آورده نمایند. لازم به ذکر است که از میان مولفه های اطناب، ایضاح بعد از ابهام در کتاب فارسی دهم، کاربرد چشم گیرتری دارد.

بلاغت، علم معانی، ایجاز و اطناب، دوره متوسطه، ادبیات دهم