سیما خالقیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
شیما قندهاری - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان

امروزه به دلایل گوناگونی ضوابط جدید برای تقسیم بندی محلات مورد استفاده قرار گرفته که تاحد قابل توجهی متفاوت از تقسیم بندی های تاریخی این محلات است. در این میان شناخت دقیق عوامل و عناصری که موجب تمییز و تعیین این محدوده های شهری گردد ضروری به نظر می رسد. برای نیل به محله بندی مطلوب شهری، رعایت نکات کمی شهرسازی لازم است اما رعایت نظر مردم نسبت به محله خود و مرزهای محله نیل از اهمیت خاصی برخوردار است. محلات تاریخی در گذشته دارای حدود مشخصی بوده اما این حدود با موانع کالبدی و حصارهای امروزی مشخص نمی شده است؛ بلکه عوامل مختلف طبیعی و یا گذرها، کوی ها و نشانه های محلی آن را نشان می داده است. از طرف دیگر، آگاهی ساکنان و میزان تعلق آنان به محله در کنار سایر عوامل اجتماعی و محیطی، نه تنها هویت محله را شکل می داد بلکه محدوده آن را هم معلوم می کرد. هدف از نگارش این مقاله، شناخت شاخص ها و معیارهای تقسیم بندی محله های تاریخی در شهر اصفهان و تعیین عوامل اثرگذار بر تقسیم بندی محله ای با استفاده از اسناد، مدارک و گفته های ساکنان محل می باشد. نتایج حاصل از مصاحبه حضوری با نوزده نفر از اهالی مطلع و حاضر در محلات به تدوین دو دسته کلی عوامل طبیعی و مصنوع ( که خود به دوگونه محیطی و اجتماعی تفکیک شد) منجر گردید که در این نوشتار با ذکر نمونه موردی برای هر عامل به تشریح آن پرداخته خواهد شد.

معیار مرز محله، محلات تاریخی، عوامل طبیعی و مصنوع، اصفهان