نیما ولی بیگ - استادیار دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان
محمود ستایش مهر - مدرس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه دانش پژوهان پیشرو اصفهان

محله های قدیمی ایران تحت شرایط اقتصادی اجتماعی خاص خود کارکرد مناسبی به عنوان سکونتگاه به عنوان سلول های شهری ارایه می داده است و تغییرات در مناسبات اقتصادی اجتماعی موجب تغییرات در عناصر شکل دهنده این محلات می شده است. از آنجا که تا اواسط دوره قاجار تغییرات چندانی در شرایط ایران روی نداده بود طی سال ها محلات فضاهای شهری تحت تاثیر فرهنگ بومی به حیات خود ادامه می دادند اما در دوران معاصر با هجوم فرهنگ و تکنولوژی غرب به ایران، محله دیگر نمی توانست پیوندهای درونی و کارکرد خود را آنچنان که در گذشته بود حفظ کند. پیدایش فضاهای شهری جدید با معیارهای بیگانه با فرهنگ بومی در کشور و گسسته شدن محلات تاریخی حاصل تغییراتی بود که در شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور ایجاد شده بود (پاکزاد،1386 : 5-6 ). محلات جدید به وجود آمده یگانگی و انسجام محلات تاریخی را نداشتند اما مردم ساکن در این محلات کماکان همان رسوم و نگرش های فرهنگی را دارند (همان، 111). به طوری که در مقایسه بین محلات قدیمی با محلات امروزی می توان گفت که محلات قدیمی شامل ارزش های اجتماعی، اخلاقی و نظارتی لازم بوده اند در حالی که تقسیمات فعلی فاقد ان ها هستند (جهانزمین، 38:1395).